| Tez Künye | Durumu | ||
| Miftâhü’l-Cennet şerhi (Metin- inceleme- sözlük) / Miftâhü’l-Cennet şerhi (Text- examination- dictionary) Yazar:NESRİN KURT Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞEYLAN Yer Bilgisi: Beykent Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Ahmed-i Dai = Ahmed-i Dai ; Dil özellikleri = Language features ; Şerh = Commentary | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2020 178 s. | ||
| Miftâh’ül Cennet ya da Miftâhu’l-Cenne, cennetin anahtarı anlamına gelmektedir. 14. yüzyılın ikinci yarısıyla, 15. yüzyılın başında yaşamış âlim bir şair olan Ahmed-i Dâî tarafından Lü’lü’ Paşa adına Arapçadan Türkçeye tercüme edilen bir akaid kitabıdır. Sekiz bölümden meydana gelen eser Türkçeye tercüme edildikten sonra o kadar beğenilir ki pek çok müstensih tarafından yeniden yazılır. Ancak eser bir bütün olarak yazıldığı gibi az çok farklılıklar gösteren nüshaları da vardır. Bu nüshalardan birkaçı Süleymaniye Kütüphanesindedir (Esad Efendi, nr. 1726; Fâtih, nr. 2853; Bağdatlı Vehbi Efendi, nr. 1565). Üzerinde çalıştığımız metnin müstensihi Mustafa Ömer El-Vasfi’dir. Yaptığımız çalışmalarda Mustafa Ömer El-Vasfi hakkında hiçbir kaynakta herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır. Biz bu çalışmada öncelikle Miftâh’ül Cennet Şerhini transkripsiyon (çevri-yazı) alfabesiyle yazdık. Daha sonra, eserin yazıldığı dönemin kelime kadrosunu ortaya koymak amacıyla sözlük dizinini yaptık. Sözlük dizininden sonra eserin mütercimi Ahmed-i Dâî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verdik. Bundan sonraki bölümde, metnin dil incelemesi yapılmıştır. Miftâh’ül Cennet Şerhi içerisinde geçen, Türkçe kelime ve eklerde ünlülerin yazılışı, ünsüzlerin yazılışı, anlamlarına ve yapılarına göre cümleler, ad durum ekleri, zaman ve kip ekleri ile çekim ekleri, bizzat metinden şevahit gösterilerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. Miftâh’ül Cennet Şerhi, çeşitli adlarla bilinen; özellikle duası ve bu duanın ne anlama geldiği konularında kitap ve makale yazılan, ancak dil hususiyetleri üzerinde pek çalışılmamış bir dinî eserdir. Bu çalışmanın, Miftâh’ül Cennet Şerhi üzerine çalışma yapmak isteyenlerle eserin yazıldığı dönemin dil özellikleri hususunda çalışacaklara bir şekilde kaynak olmasını diliyoruz. | |||
| Miftahül Cennet or Miftahül Cenne means “key to heaven”. It is a religious book outlining the doctrines of Islam, translated from Arabic to Turkish by the early 15th century scholar-poet Ahmed-i Dai in the name of Lü’lü Pasha. The works consisting of eight chapters became so popular after this translation that it was reproduced by many scribalists. Even though there are copies which are somewhat different others stayed true to the original copy. Some of these copies can be found at Süleymaniye Library (Esad Efendi, nr.1726; Fatih, nr.2853; Bağdatlı Vehbi Efendi, nr 1565). The text we worked on was prepared by Mustafa Ömer El-Vasfi, about whom we could by Mustafa Ömer El-vasfi not find any information in any sources. In this study, first of all we wrote down Miftahül Cennet book using transcription alphabet. Then we prepared a word index to illustrate the vocabulary of the period in which this work was written. We then provided information about the works and life of Ahmed Dai. In the next section linguistic examination of the text was carried out. Using examples from the text, spelling of vowels and consonants, meaning and structure of sentences, derivational affixes, case suffixes, past tense suffixes, past tense and mode suffixes, derivational and inflectional suffixes in Turkish words and prefixes were depicted. Miftahül Cennet book is a religious text, identified by various names, with books and articles written about its prayer and its meaning but the book’s literary characteristics have not been studied. We hope that this study will be a resource for those to study Miftahül Cennet as well as linguistic traits of the period in which the book was written. | |||