Nureddin Paşa Ve Tarihi Gerçekler (Prof. Dr. Necati Fahri Taş)

Nureddin Paşa Ve Tarihi Gerçekler Prof. Dr. Necati Fahri Taş NEHİR YAYINLARI – KELEPİR
Nureddin Paşa, bilhassa Birinci Dünya Savaşı esnasında İngilizlerin Basra Körfezi’nden karaya asker çıkararak Irak topraklarını istila etmeye başlaması üzerine açılan Irak cephesi Umum Komutanlığı sırasında yaptığı hizmetler ile isminden söz ettirmeye başlamıştır. Nureddin Paşa Selman-ı Pak ve Kut’ül-Amare savaşları neticesinde İngiliz ordusunun beşte birlik bir bölümünü imha edip, Bağdat Hamambaşısı Brohim İsaşar’ın Padişahı tebrik etmesi ve Karl Pollak’ın Avusturya’nın Raihenberg şehrinden Dahiliye Nazırı Talat Paşa’ya tebrik göndermesine sebep olmuştur. Ayrıca, Irak cephesinde ön planda tutulmaya çalışılan Alman menfaatleri karşısında Osmanlı menfaatlerini ön planda tuttuğu için, maalesef görevden alınmıştır. Bu husus çok ibret verici olmasının yanında, gerçeği bilen Türk insanının Nureddin Paşa’ya karşı sevgi beslemesine vesile olmuştur.
Nureddin Paşa, Anadolu topraklarını istila eden itilaf devletlerinin düzenli ordusuna karşı kurulan Türk ordusunu takviye etmek ve bu kritik ortamda iç düzeni bozmak ve mevcut yönetimi iç işleriyle uğraştırmak için çıkarılan ayaklanmaları bastırmak maksadıyla kurulan Merkez Ordusu’nun kuruluşu ve kuruluş maksatlarının yerine getirilmesinde oldukça başarılı olmuştur. Bilhassa Pontus-Rum ve Koçkiri ayaklanmalarının sebeplerini ortadan kaldırıcı ve bu nevi ayaklanmaların bir daha meydana gelmemesi için öne sürdüğü tekliflerdeki haklılığı, daha sonra zuhur eden bu nevi hareketler Nureddin Paşa’yı haklı çıkarmıştır.
Konu üç bölüm altında incelenerek, meseleler zamanın atmosferi içinde değerlendirilip, prensip olarak objektif olmaya ve sözü vesikalara bırakmaya çalışılmıştır. Hiçbir konu, yorum ve sonuç, belge haricinde değildir. Belge yetersizliği görülen konular ise tamamen okuyucuya bırakılmıştır. Belgeler Osmanlıca olduğundan; transkrip usulüne sadık kalmaya çalışılmıştır.