Ömer Soner Hunkan. Mâverâünnehr’de Ali Tegin Oğulları: Kutlug Ordu Devleti, 1020-1041 (2007)

Ömer Soner Hunkan. Mâverâünnehr’de Ali Tegin Oğulları: Kutlug Ordu Devleti, 1020-1041 // Bilig: Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı: 40. Yayıncı: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı. — Kış 2007, s. 35-77.

Özet: Türk Hakanlığı (Karahanlılar) hanedanının bir mensubu olan Ali Tegin, 393/1002-1003’de Mâverâünnehr’de Sâmânîlerin ortadan kaldırılması olaylarında ilk defa tarih sahnesine çıkmıştır. Bölgede kurnaz bir politikacı olarak tanınan Ali Tegin, 411/1020-1021’de Buhârâ’yı ele geçirdi. 1032 Yılı baharında Debûsiye’de Gazneli ordusunu yenilgiye uğratarak, Kutlug Ordu’da müstakil bir devlet kurmayı başardı. Türk Hakanlığı ve Gazneliler arasında bir denge unsuru olan Ali Tegin’in devleti, onun ölümünden sonra oğulları tarafından uzun süre yaşatılamadı. Böylece, Orta Asya’da dengeler birden bire bozuldu. Türk Hakanlığı, Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı. Selçuklular Horasân’a geçmek zorunda kaldılar ve Gaznelileri buradan çıkararak, kısa sürede Akdeniz’e kadar uzanan Büyük Selçuklu devletini kurdular.