| Tez Künye | Durumu | ||
| Orta Bizans dönemine kadar Kapadokya ve Lykaona bölgelerindeki serbest haç planlı kagir yapılar / The Free cross churches in Cappadocian and Lykaonian regions until Middle Byzantine periods Yazar:NİLÜFER ÖZLEM ESER Danışman: YRD. DOÇ. DR. SACİT PEKAK Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Sanat Tarihi = Art History Dizin:Bizans mimarisi = Byzantine architecture ; Kagir binalar = Masonry buildings ; Lykaonia bölgesi = Lykaonia region ; Nevşehir-Kapadokya = Nevşehir-Cappadocia ; Tarihi binalar = Historical buildings ; Tarihi yapılar = Historic structures | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1997 369 s. | ||
| ÖZET Bizans mimarisinde “serbest haç planlı yapılar” olarak tanımlanan yapı grubu yoğun olarak Anadolu’nun Kappadokya ve Lykaonya bölgelerinde inşa edilmiştir. Serbest haç planlı yapılar, merkez bölüm ile dik eksenlerindeki haç kollarından ibarettir. Apsis bazen doğu haç koluna açılır. “T” tipi olarak adlandırılan örneklerde ise apsis doğrudan merkezdeki kare planlı bölüme açılır. Kappadokya ve Lykaonya’daki yirmi serbest haç planlı yapıdan biri dışında, diğerleri “T” tipindedir. Kappadokya ve Lykaonya bölgeleri, Anadolu’nun orta bölümünde yer alan ve Ortaçağ’da zaman zaman sınırları karışan komşu iki bölgedir. Serbest haç planlı yapılara yoğun olarak bu iki bölgede karşılaşılması yüzünden, her ikisi de tez kapsamına alınmıştır. Çalışmamız sonunda aslında iki bölgedeki yapıların mimari bakımdan çok da benzemedikleri saptanmıştır. Özellikle Lykaonya bölgesinde son yirmi yılda yapılan bilimsel araştırmaların sayısı yok denecek kadar azdır. Diğer taraftan, her iki bölgede konumuz kapsamında yer alan yapıların pekçoğu yıkılmıştır. Ayakta olanlar ise yok olmaya yüz tutmuştur. Çalışmamızın amacı bu yapıları belgelemek, tanıtmak, iki bölgedeki yapıları karşılaştırmalı olarak incelemek ve Bizans mimarisi içerisindeki yerlerini saptamaktır. | |||
| SUMMARY Cappadocia and Lykaonian are the regions in Anatolia, throughout which the so-called free-cross buildings of Byzantine Architecture have most widely been built. Free-cross buildings are composed of a central bay and four cross- arms on the main axis. The bay on the east cross arm serves as the usual place of apse. However, in “T” shaped buildings apse opens up to the central bay. The twenty of the free cross churchs in Cappadocia and Lykaonian, studied in this work, are “T” shaped buildings with one exception(No.44). In Central Anatolia, Cappadocia and Lykaonia are the two neighbour regions between which there had been no definite borders throughout the Middle Age. Since these regions play host to most of the free-cross churches of Anatolia, they both have been included in this work. It has been ascertained that these buildings of the two regions have different architectural features. Particulary in the Lycaonia region, there has been hardly any scietific research for the last twenty years. Most of the buildings that we have examined in these regions in the ruins, and the rest is about to be. The purpose of this work is to introduce these buildings as well as to determine their importance in Byzantine Architecture throughout this comparative study. | |||