| Tez Künye | Durumu | ||
| Osmanlı bürokrasisi’nde seçkinciliğin oluşumu (1838-1880) / The genesis of elitism in Ottoman bureaucracy (1838-1880) Yazar:BURAK ŞAKİR ŞEKER Danışman: DOÇ. DR. BEKİR GÜNAY Yer Bilgisi: Kocaeli Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı / Siyasi Tarih Bilim Dalı Konu:Sosyoloji = Sociology ; Tarih = History Dizin:Bürokrasi = Bureaucracy ; Devlet anlayışı = State understanding ; Devlet idaresi = State administration ; Elitizm = Elitism ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Seçkinler = Elites ; Yönetim = Management | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2010 156 s. | ||
| İnsanların zaruri olarak sosyal ilişkilerde bulunmalarının sonucunda oluşan toplumların, bir arada sorunsuz yaşamaları ile nasıl yönetileceği konuları yüzyıllardır tartışılmış ve buna çözüm getirmek amacıyla bir çok fikir ortaya atılmıştır. Her ne kadar bu fikirler, insanların düşüncelerini etkilemiş ve kısmen de olsa işe yaramış olsalar da tam anlamıyla hayata geçirilememiştir. Bu fikirlerin o toplumun genleriyle uyuşmaması ve iktisadi durum, komşu topluluklar, coğrafi yapı gibi çevresel etkenlerin bu fikrin oluşmasında engel teşkil etmesi toplumlarda her dile getirilen fikrin tam anlamıyla oluşmasını önlemiştir.Bu sebeple Osmanlı devlet anlayışının ve yapısının değişimini bahse konu çerçevede değerlendirmemiz gerekir. Kök Tengri-kut-hakan anlayışı ile başlayan ve İlâ-yı Kelimetullah-gaza-padişah çerçevesinde devam eden Osmanlı devlet anlayışının yanı sıra; hakan-hükümdar-sultan ve toy-şûra-divan etrafında şekillenen Osmanlı devlet yapısının, nihayette bürokratik seçkincilikle sonuçlanması ne bir yanlış, ne bir eksiklik, ne bir toplumsal sorun ne de geri dönüşü olmayan bir yoldur. Bu durumu sözü edilen döngünün bir sonucu olarak görmek en iyi tutumdur. Zira XIX. YY Batı devletlerinin tarihi incelendiğinde burjuva ve aristokrasinin sonucu olarak bürokratik elitizmin zaten var olduğu, bizim cumhuriyet döneminde tam manasıyla gördüğümüz siyasal seçkinlerin ise belirmeye başladığı görülür.Bu çalışmada; Türklerin İslamiyet öncesi ve sonrasındaki yönetim sistemleri tarihi süreç içerisinde incelenmiş, Batı toplumlarında oluşan burjuva, aristokrasi ve feodalizm kavramları ile Osmanlı toplum yapısı irdelenmiş, bunlara istinaden Osmanlı Devleti’nde bürokratik seçkinciliğin hangi şartlar altında oluştuğu sonuç olarak ortaya konulmuştur.Merkeziyetçi bir devlet anlayışı ile başlayan Osmanlı devlet geleneği; mutlak hükümdar otoritesinin devlet ile eş değer tutulmasından, divan kurumu ile merkeziyetçiliğin devamı ancak iki kutuplu bir hal almasına, merkez gücün zayıflaması ile çevre iktidarların yani ayanların söz sahibi olmasına, ayanların dahi iktidarlarını her zaman yüce kudret olan devletin altında görmesi sebebiyle oluşan boşlukta, reformlar ve yurt dışı eğitimi sayesinde bir değil birden fazla ufka sahip devlet adamlarının öne çıkmasına giden süreçte bürokratların kendi hükümranlığını oluşturması ve bu seçkinci yapıyı dış etkenlerden uzak tutması ile son bulmuştur.Öyle ki bu yapı, her ne kadar II. Abdülhamid zamanında ivme kazanmaktan ziyade atıl kalmışsa da, dünya savaşı ile askerin öne çıktığı bir dönemde dahi meclislerde varlığını devam ettirerek öncelikle cumhuriyet döneminin temelini oluşturmuş ve en nihayetinde demokratik bir ortamın ortaya çıktığı günümüzde de kendine münhasır seçkinciliğini devam ettirmektedir. | |||
| The cases how communities, as a necessary result of the presence of people social relationships in which, live together without difficulty and how they are administered have been debated for centuries and so many ideas to bring solutions have been proposed. Although these ideas, have influenced people’s opinions and partly even though they have worked for could not be fully realized. Haven?t been corresponding these ideas with the genes of that society and environmental factors such as economic status, neighboring communities, geographic structure blocked every idea expressed in the community fully prevent the occurrence was.Therefore, we need to assess exchange of Ottoman state concept and structures in the aforementioned framework. It is not a mistake, not a deficit, not a social problem, nor is a road without return that starting with Kök(celestial) Tengri-kut(authority given by God to manage)-hakan(Turkish ruler) concept, ongoing in the framework of İlâ-yı Kelimetullah(spread the name of Allah on earth)-gaza(holy war)-padişah(sultan) of Ottoman state concept; in addition shaping around hakan-hükümdar(monarch)-sultan and toy(committee)-şûra(council)-divan(imperial council) of Ottoman state structure and ultimately being concluded with bureaucratic elitism of them. It is the best policy to see this case referred to as a result of the mentioned loop. Forasmuch in the nineteenth century when examining the history of the western states, it is seen that as a result of the bourgeoisie and the aristocracy that bureaucratic elitism already exists and the political elite are beginning to appear which we have seen during our republican period in the strict sense.In this study: Turks management systems examined before Islam and then within the historical process; Ottoman social structure and the concept of bourgeois, aristocracy and feudalism which occur in the western society has been semtinized; based on these, under which conditions occurred of bureaucratic elitism in the Ottoman Empire was revealed as a result.Starting with the concept of a centralized government of the Ottoman state tradition, holding equivalent the absolute authority of the ruler and the state, the continuation of centralization with divan(imperial council) institutions but it becomes a two-pole, weakening of central power that the environment namely ayans have the power, in the disorder which is formed due to even ayans consider that always lower in power versus the state which is supreme power, in the process of large-minded statesmen? with the aid of reforms and foreign training standing out, has ended with establishing bureaucrats their own sovereignty and staying away this elitist structure from external factors.Such that the structure, though in II. Abdulhamid?s day rathering than gaining momentum stayed idle, with the first world war, even at a time when soldiers standing out, continuing presence in parliament, first it created the foundation of the republican period and finally keep its elitism also the emergence of a democratic environment that today. | |||