Pandemi Öncesi ve Pandemi Sonrasi Bazi Endüstri Bitkileri Üretiminin Türkiye’deki Durumu

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 – 99, 30.06.2024

Erkan Boydak Ersin Karakaya

https://doi.org/10.46876/ja.1495690

Öz

Industrial crops, which play an important role in Turkish agriculture, make the highest contribution to national income and exports by providing raw materials directly or indirectly to many industrial sectors within the scope of plant production. This study was conducted to analyze the changes in harvested area, yield and production amount of some industrial plants in Turkey before and after the pandemic. The fact that a similar study on the effects of the COVID-19 pandemic on the use of herbal products has not yet been conducted emphasizes the importance of the data to be obtained. In the study, some industrial plants obtained from FAO and TURKSTAT records between 2012-2022; Secondary data on harvested area, production amount and yield values were used. In addition, internet sources, general information compiled from domestic and foreign sources, and statistical data on the subject were also used. The index calculation method was used in the study. According to the study findings; The COVID-19 pandemic has affected many areas in the agricultural sector, as well as the yield, production and harvested area values of industrial plants. Food safety and self-sufficiency issues came to the fore during the pandemic period, causing some farmers to turn to food products from industrial plants. Again, due to high uncertainty, some producers have turned to the production of more rapid income-generating or basic foodstuffs instead of industrial plants, causing a decrease in the cultivation areas allocated for industrial plants. In conclusion; The COVID-19 pandemic has affected industrial crop production in Turkey in many ways, and workforce and supply chain problems, market uncertainties and changing cultivation areas have been decisive on production and productivity. In this process, it is extremely important to adopt agricultural technologies and strengthen education and support policies in order to increase the resilience of the agricultural sector and be prepared for similar crises in the future.

Anahtar Kelimeler

COVID 19, industrial crops, yield, production, harvested area, training and support policies.

Kaynakça

• Eryiğit, T. (2011). Iğdır ilinin kalkınmasında endüstri bitkileri tarımının önemi ve geliştirilmesi için bazı öneriler. YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI), 21(1), 73-81.
• FAO. (2024). FAOSTAT. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi: 20.03.2024).
• Harlan, J. R. (1951). Anatomy of gene centers. The American Naturalist, 85, 97-103.
• Karagoz, A., Zencirci, N., Tan, A., Taskın, T., Köksel, H., Surek, H., Toker, C., & Ozbek, K. (2010). Bitki genetik kaynaklarının korunması ve kullanımı (Conservation and utilization of plant genetic resources). In Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi (Vol. 1, pp. 155-177). Ankara.
• Tan, A. (1992). Türkiye'de yayılış gösteren Beta L. (Chenopodiceae) türlerinin sınıflandırılması üzerine araştırmalar (Doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Tan, A. (1993a). A numerical taxonomic study of wild beets (Beta vulgaris L. S. Lat) in the Mediterranean. Anadolu, 3(1), 1-12.
• Tan, A. (1993b). Türkiye'de yayılış gösteren yabani pancar (Beta L.) türleri tohumlarının morfolojisi ve çimlenmesi üzerine bir araştırma. Anadolu, 3(2), 48-69.
• Tan, A. (2010a). Türkiye bitki genetik kaynakları ve muhafazası. Anadolu, J. of AARI, 20(1), 7-25.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., Altunok, A., Aykas, L., İnal, A., Kartal, H., Peksuslu, A., & Yılmaz, İ. (2013e). Endüstri bitkileri genetik kaynakları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., Altunok, A., Aykas, L., İnal, A., Kartal, H., Peksuslu, A., & Yılmaz, İ. (2015c). Endüstri bitkileri genetik kaynakları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2013a). Ege bölgesi ayçiçeği araştırmaları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2013b). Ege bölgesi susam araştırmaları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2015a). Ege bölgesi ayçiçeği araştırmaları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2015b). Ege bölgesi susam araştırmaları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Aldemir, M., Altunok, A., & Tan, A. (2013c). Characterization of confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) genetic resources of Denizli and Erzurum provinces. Anadolu, 23(1), 105-111.
• Tan, A. S., Aldemir, M., Altunok, A., & Tan, A. (2013d). Characterization of confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) land races of Turkey. In International Plant Breeding Congress (pp. 10-14). Antalya, Turkey.
• Tan, A. Ş. (2004). Kendine uyuşmazlık. In Bitki Islahı Eğitimi (III) (pp. 13-17). Samsun: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• Tan, A. Ş., & Tan, A. (1996). Türkiye susam (Sesamum indicum L.)'larının morfometrik varyasyon analizi. Anadolu, 6(2), 1-23.
• Tan, A. Ş., Altunok, A., Aldemir, M., & Yılmaz, İ. (2016). Oilseed and confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) landraces of Turkey. In 19th International Sunflower Conference (pp. 556-566). Edirne, Turkey.
• Tan, A. Ş., Altunok, A., Aldemir, M., Yılmaz, İ., et al. (2016b). Türkiye endüstri bitkileri genetik kaynakları. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1), 28-45.
• Tan, A.Ş. (1998). Susamda tüylülüğün kalıtımı (Sesamum indicum L.). Anadolu, 8(2), 1-23.
• Tan, A. (2010b). Türkiye gıda ve tarım bitki genetik kaynaklarının durumu. In Gıda ve Tarım İçin Bitki Kaynaklarının Muhafazası ve Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Türkiye İkinci Ülke Raporu. ETAE Yayın No: 141. Meta Basım, Bornova.
• TEPGE. (2023). Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Ürün Raporu: Patates 2023. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge (Erişim tarihi: 28.06.2024).
• TİGEM. (2022). Tohumculuk Sektör Raporu 2022.
• TUİK. (2023). İstatistiki Göstergeler. (Erişim Tarihi: 12.05.2024).
• Tunçtürk, M., Eryiğit, T., & Yılmaz, İ. (2005). Van-Erciş koşullarında bazı ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. In Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi (Vol. 1, pp. 41-44). Antalya.
• Tunçtürk, M., Tunçtürk, R., Yıldırım, B., & Eryiğit, T. (2004). Değişik azot dozları ve sıra üzeri mesafelerinin patateste (Solanum tuberosum L.) verim ve kalite üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 14(2), 95-104.

Pandemi Öncesi ve Pandemi Sonrasi Bazi Endüstri Bitkileri Üretiminin Türkiye’deki Durumu

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 – 99, 30.06.2024

Erkan Boydak Ersin Karakaya

https://doi.org/10.46876/ja.1495690

Öz

Türkiye tarımında önemli bir rol oynayan endüstri bitkileri, bitkisel üretim kapsamında birçok sanayi sektörüne doğrudan veya dolaylı olarak ham madde sağlayarak ulusal gelir ve ihracata önemli katkı sunmaktadır. Bu çalışma pandemi öncesi ve pandemi sonrası Türkiye’deki bazı endüstri bitkilerine ait hasat edilen alan, verim ve üretim miktarındaki değişimlerin analiz edilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 2012-2022 yılları arasındaki FAO ve TÜİK kayıtlarından elde edilen bazı endüstri bitkilerinin; hasat edilen alan, üretim miktarı ve verim değerlerine ait ikincil veriler kullanılmıştır. Ayrıca internet kaynakları, yerli ve yabancı kaynaklardan derlenen genel bilgiler, konuyla ilgili istatistik verilerden de faydalanılmıştır. Çalışmada endeks hesabı yönteminden faydalanılmıştır. Çalışma bulgularına göre; tarım sektöründe birçok alanda olduğu gibi endüstri bitkilerinin verim, üretim ve hasat edilen alan değerlerinin değişmesinde sebeplerden birinin de pandemi olduğu kanısına varılmıştır. Pandemi sürecinde gıda güvenliği ve kendi kendine yeterlilik konularının ön plana çıkması bazı çiftçilerin endüstri bitkilerinden gıda ürünlerine yönelmesine neden olmuştur. Yine bazı üreticilerin, yüksek belirsizlik nedeniyle endüstri bitkileri yerine daha hızlı gelir getiren veya temel gıda maddeleri üretimine yönelmeleri, endüstri bitkileri için ayrılan ekim alanlarında azalmaya neden olmuştur. Sonuç olarak; COVID-19 pandemisi, Türkiye’de endüstri bitkileri üretimini birçok açıdan etkilemiş, işgücü ve tedarik zinciri sorunları, pazar belirsizlikleri ve değişen ekim alanları, üretim ve verimlilik üzerinde belirleyici olmuştur. Bu süreçte, tarım sektörünün dayanıklılığını artırmak ve gelecekte benzer krizlere hazırlıklı olmak için tarım teknolojilerinin benimsenmesi, eğitim ve destek politikalarının güçlendirilmesi son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

COVID 19, endüstri bitkileri, verim, üretim, hasat edilen alan, eğitim ve destek politikaları.

Kaynakça

• Eryiğit, T. (2011). Iğdır ilinin kalkınmasında endüstri bitkileri tarımının önemi ve geliştirilmesi için bazı öneriler. YYÜ TAR BİL DERG (YYU J AGR SCI), 21(1), 73-81.
• FAO. (2024). FAOSTAT. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL (Erişim tarihi: 20.03.2024).
• Harlan, J. R. (1951). Anatomy of gene centers. The American Naturalist, 85, 97-103.
• Karagoz, A., Zencirci, N., Tan, A., Taskın, T., Köksel, H., Surek, H., Toker, C., & Ozbek, K. (2010). Bitki genetik kaynaklarının korunması ve kullanımı (Conservation and utilization of plant genetic resources). In Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi (Vol. 1, pp. 155-177). Ankara.
• Tan, A. (1992). Türkiye'de yayılış gösteren Beta L. (Chenopodiceae) türlerinin sınıflandırılması üzerine araştırmalar (Doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Tan, A. (1993a). A numerical taxonomic study of wild beets (Beta vulgaris L. S. Lat) in the Mediterranean. Anadolu, 3(1), 1-12.
• Tan, A. (1993b). Türkiye'de yayılış gösteren yabani pancar (Beta L.) türleri tohumlarının morfolojisi ve çimlenmesi üzerine bir araştırma. Anadolu, 3(2), 48-69.
• Tan, A. (2010a). Türkiye bitki genetik kaynakları ve muhafazası. Anadolu, J. of AARI, 20(1), 7-25.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., Altunok, A., Aykas, L., İnal, A., Kartal, H., Peksuslu, A., & Yılmaz, İ. (2013e). Endüstri bitkileri genetik kaynakları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., Altunok, A., Aykas, L., İnal, A., Kartal, H., Peksuslu, A., & Yılmaz, İ. (2015c). Endüstri bitkileri genetik kaynakları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2013a). Ege bölgesi ayçiçeği araştırmaları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2013b). Ege bölgesi susam araştırmaları projesi: Ara sonuç raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2015a). Ege bölgesi ayçiçeği araştırmaları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Tan, A., Aldemir, M., & Altunok, A. (2015b). Ege bölgesi susam araştırmaları projesi: 2015 yılı gelişme raporu. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir.
• Tan, A. S., Aldemir, M., Altunok, A., & Tan, A. (2013c). Characterization of confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) genetic resources of Denizli and Erzurum provinces. Anadolu, 23(1), 105-111.
• Tan, A. S., Aldemir, M., Altunok, A., & Tan, A. (2013d). Characterization of confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) land races of Turkey. In International Plant Breeding Congress (pp. 10-14). Antalya, Turkey.
• Tan, A. Ş. (2004). Kendine uyuşmazlık. In Bitki Islahı Eğitimi (III) (pp. 13-17). Samsun: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
• Tan, A. Ş., & Tan, A. (1996). Türkiye susam (Sesamum indicum L.)'larının morfometrik varyasyon analizi. Anadolu, 6(2), 1-23.
• Tan, A. Ş., Altunok, A., Aldemir, M., & Yılmaz, İ. (2016). Oilseed and confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) landraces of Turkey. In 19th International Sunflower Conference (pp. 556-566). Edirne, Turkey.
• Tan, A. Ş., Altunok, A., Aldemir, M., Yılmaz, İ., et al. (2016b). Türkiye endüstri bitkileri genetik kaynakları. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1), 28-45.
• Tan, A.Ş. (1998). Susamda tüylülüğün kalıtımı (Sesamum indicum L.). Anadolu, 8(2), 1-23.
• Tan, A. (2010b). Türkiye gıda ve tarım bitki genetik kaynaklarının durumu. In Gıda ve Tarım İçin Bitki Kaynaklarının Muhafazası ve Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Türkiye İkinci Ülke Raporu. ETAE Yayın No: 141. Meta Basım, Bornova.
• TEPGE. (2023). Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Ürün Raporu: Patates 2023. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge (Erişim tarihi: 28.06.2024).
• TİGEM. (2022). Tohumculuk Sektör Raporu 2022.
• TUİK. (2023). İstatistiki Göstergeler. (Erişim Tarihi: 12.05.2024).
• Tunçtürk, M., Eryiğit, T., & Yılmaz, İ. (2005). Van-Erciş koşullarında bazı ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. In Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi (Vol. 1, pp. 41-44). Antalya.
• Tunçtürk, M., Tunçtürk, R., Yıldırım, B., & Eryiğit, T. (2004). Değişik azot dozları ve sıra üzeri mesafelerinin patateste (Solanum tuberosum L.) verim ve kalite üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 14(2), 95-104.

Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here