Post-Bizans Dönem ikonografisinde kanatlı betimlenen Vaftizci Yahya figürü

Tez KünyeDurumu
Post-Bizans Dönem ikonografisinde kanatlı betimlenen Vaftizci Yahya figürü / The winged figure of Saint John the baptist in post Byzantine iconography
Yazar:IŞIK EFLAN TINAZ
Danışman: YRD. DOÇ. DR. SERAP YÜZGÜLLER
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Konu:Güzel Sanatlar = Fine Arts ; Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Bizans sanatı = Byzantine art ; Figüratif resim = Figurative picture ; Hristiyan sanatı = Christian art ; Kanat = Wing ; Resim sanatı = Painting art ; Sanat tarihi = Art history ; Sanat tarihi dersi = History course of art ; Tasvir = Description ; Tasvir sanatı = Depicting art ; İkonografi = Iconograpy
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
197 s.
Bu tez, teolojik alt yapısı 7. yüzyıla dayanan ve Post Bizans dönem içinde yoğun olarak üretilmiş Kanatlı Vaftizci Yahya betiminin ortaya çıkış sürecini ve gösterim biçimlerini ikonografik yöntem çerçevesinde inceleyen üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, Hıristiyan ikonografisindeki Vaftizci Yahya betimleri Yeni Ahit’teki yaşamöyküsü ve misyonu bağlamında sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmada Yeni Ahit’in kronolojik dizgesine sadık kalınarak Yahya’nın yer aldığı sahneler ele alınmış, yaşamöyküsel anlatının dışında kalan ve misyonuyla sahnede yer aldığı temalar ayrı bir başlık altında gruplandırılmıştır. Ayrıca tekil bir figür olarak resimlendiği betimler de bu bölümün kapsamı içine alınmıştır. Vaftizci Yahya’nın misyonu ve kimliğinin dinbilimsel açıdan ele alındığı ikinci bölümde, Vaftizci Yahya’nın kanatlı olarak betimlenişinin dinsel literatürdeki referansları ve yorumları üzerine odaklanılmıştır. Vaftizci, Çileci, Haberci-Müjdeci, Kutsal Aracı ve Martir kimlikleri ayrı başlıklar altında ayrıntılı biçimde kutsal metinlerden alıntılarla ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde, Post Bizans Dönem resim programında yeni temaların ortaya çıkışı ile kanatlı Vaftizci Yahya betiminin anıtsal resim öğesi olarak kullanıldığı üç farklı coğrafyadan örnek incelenmiştir. Sırbistan, Rusya ve Kapadokya bölgelerinde tespit edilen freskler, söz konusu coğrafyaların özgün Hristiyanlık anlayışı, Bizans sanatı ile etkileşimleri ve birbirleriyle siyasi ilişkileri bağlamında değerlendirilmiştir. Kanatlı Vaftizci Yahya betimlerinin duvar resmi dışındaki ve özellikle de geç dönem örneklerini oluşturan Rus ve Girit ikonlarının ele alındığı bu bölümde, ikon üretimine ilişkin genel değerlendirmelerin ardından seçilen örneklerin betimlenme biçimleri ikonografik yaklaşımla çözümlenmiştir. Anahtar kelimeler: Vaftizci Yahya, Kanatlı Yahya Figürü, Post Bizans,İkonografi, Bizans Sanatı.
This thesis includes three main parts which examine the theological structures of the emergence process and presentation aspects of Winged Saint John the Baptist, in the frame of the iconographic method, based on the 7th century and its extensive production within the Post Byzantine Period. In the first part, all descriptions of Saint John the Baptist in Christian iconography are classified according to the New Testament on both a biographical and missionary context. In this classification, every scene of Saint John the Baptist are discussed following the chronological sequence of the New Testament. Except for the biographical narratives, the themes where he is appearing with his mission are gathered under a separate title. Furthermore, this part includes the description of Saint John the Baptist as a single figure. The second part which is concerned with the mission and identity of John the Baptist, focuses on the references and interpretations of the latter as a winged description of himself within the theological literature. Saint John the Baptist’s identities as a Baptist, an Ascetic, a Messenger-Evangelist, a Holy Mediator and a Martyr, were elaborated and separated in distinct titles detailed according to the references of theological literature. In the third part, is examined both the emergence of new themes in Post-Byzantine painting program and the three different areas where is the winged Saint John the Baptist’s figure was used as a part of monumental painting. The frescoes which are found in regions such as Serbia, Russia and Cappadocia are commentated according to the specific Christian understanding of those areas in the context of their interactions with the Byzantine art and political interrelationships. This part, other than the monumental painting, examines the Russian and Cretan arts which gather most of the latest icons’ examples of Winged Saint John the Baptist. After the general evaluations of icons’ production, descriptions of selected examples are analyzed with an iconographic approach. Key Words: Saint John the Baptist, Winged Saint John the Baptist Figure, Post Byzantine, Iconography, Byzantine Art

Download: Click here