Prunus microcarpa C.A.Mey. taksonun Türkiye populasyonlarında sistematik bir çalışma: Yaprak morfometrisi

Tez KünyeDurumu
Prunus microcarpa C.A.Mey. taksonun Türkiye populasyonlarında sistematik bir çalışma: Yaprak morfometrisi / A systematic study on Prunus microcarpa C.A.Mey. (Rosaceae) populations in Turkey based on leaf morphometry
Yazar:RACHEL ROSE MOLLMAN
Danışman: PROF. DR. OSMAN EROL
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı / Botanik Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology ; Botanik = Botany
Dizin:Bitki koruma = Plant protection ; Erik = Plum ; Morfometri = Morphometry
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
87 s.
Birçok Prunus taksonu -Prunus microcarpa’nın C.A.Mey. türaltı taksonları da dahil olmak üzere- yaprak yapısından ayrılmaktadır. Ancak aynı zamanda geniş yayılış gösteren ve ekonomik açıdan önemli olan bu cinste uzun sürgün ve kısa sürgünde oluşan yaprakların dimorfizm gösterdiği de bilinmektedir. Özellikle P. microcarpa türü incelendiğinde, yaprak yapısının aynı bireyin farklı sürgünlerinde bile farklılık gösterdiği görülür. Buna karşın Türkiye’de iki taksonla (P. microcarpa subsp. microcarpa ve P. microcarpa subsp. tortuosa (Boiss. & Hausskn.) Browicz) temsil edilen P. microcarpa’nın sınıflandırmasında şekil ve tüy durumu gibi yaprak karakterleri kullanılmaktadır. Bu tarz birbirine giren karakterlere sahip olan oldukça yakın taksonlar arasında sistematik sorunları çözebilmek için gelişmiş morfometrik ve ileri çok değişkenli istatistiksel yöntemlere başvurulmaktadır. İleri düzeyde yaprak morfolojisi analizine yönelik hızlandırıcı programlar mevcut olsa da, şimdiye kadar sistematik botanikte kullanımı sınırlı kalmıştır. Bu çalışmada, yaprak morfolojisi ve damarlanması taksonomik değer taşıyan karakterleri tespit ederek her iki alttürün farklı yaprak tipleri ve Türkiye’deki popülasyonları arasında morfometrik özellikleri incelendi. Damarlanma analizi için PhenoVein, hem eliptik Fourier analizi hem de geleneksel morfometrik veri oluşturmak için MASS adlı programları kullanıldı. Bu iki alttür arasında önemli bir fark görülmedi ancak iki farklı yaprak tipi arasında anlamlı şekil farkları bulundu. Ayrıca, râkımın bazı damarlanma ve şekil karakterlerini etkilediği tespit edilmiştir.
Many Prunus taxa –including the infraspecific taxa of Prunus microcarpa C.A.Mey.— are differentiated according to leaf structure. However, it is known that this widely distributed and economically important genus exhibits leaf dimorphism between its short and long shoots. The species P. microcarpa especially has been observed to show differences between leaves on different shoots within the same individual. Despite this, the two taxa (P. microcarpa subsp. microcarpa and P. microcarpa subsp. tortuosa (Boiss. & Hausskn.) Browicz) representing this species in Turkey are classed according to leaf characteristics, including shape and indumentum. Advanced morphometric and multivariate statistical methods may be applied in order to solve systematic problems involving such closely related taxa that exhibit overlapping characters. While there are programs available for this type of advanced morphological analysis, they have until now found limited systematic use. In this study, leaf morphology and venation characteristics found to have taxonomic value were investigated among the different leaf types and populations of each subspecies in Turkey to determine their morphometric differences. The program PhenoVein was used for venation analysis, and the program MASS was used to generate both elliptic Fourier analysis and traditional morphometric data. No significant difference was detected between the two subspecies; however, significant differences in shape were found between the different leaf types. Altitude was also found to have an effect on some characteristics of shape and venation.

Download: Click here