| Tez Künye | Durumu | ||
| Râzizâde Münîb’in Fihrist-i Düvel adlı eserinin transkripti ve değerledirmesi / Yazar:ABUZER TURHAN Danışman: DR. OSMAN KARACAN Yer Bilgisi: İnönü Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Tarih Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Fihrist-i Düvel = Fihrist-i Düvel ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Razizade Münib = Razizade Münib ; Tarihçilik = Historiography | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 110 s. | ||
| Bu çalışmamızda Râzizâde Abdurrahman Münîb Efendi’nin Fihrist-i Düvel adlı eserini inceledik. Hz. Âdem’in hübûtundan H.1138 ve M.1726 senesine kadar geçen zamanda tarih sahnesine çıkan devletlerin, beyliklerin, hanlıkların kurucu ve diğer liderlerini, etnik yapılarını, kuruluş ve yıkılış tarihlerini, kuruldukları ve hâkimiyet kurdukları coğrafyaları, başkentleri/devletin yönetim merkezlerini ve yıkılış sebepleri hakkında bilgi veren Fihrist-i Düvel bir dünya tarihi kitabı niteliğine sahiptir. Osmanlı tarih yazıcılığında Şükrullah’ın Behcetü’t-Tevârîh’i ile başlatmış olduğu ve Enveri’nin Türkçe Düsturnâme’si ile devam eden Osmanlı Devleti umumi tarih yazıcılığı örneklerinden olan Fihrist-i Düvel, manzum tarzında yazılmaması, devletler hakkında özet bilgi vermesi ve muhtevasının kapsamı açısından oldukça farklıdır. Râzizâde Abdurrahman Münîb Efendi, Fihrist-i Düvel’de Ad Melîkleri, Fars Melîkleri (Pişdâdiler, Kiyâniler, Eşkâniler, Sâsânîler) Hz. Muhammed, Hülefa-i Raşidîn, Emeviler, Endülüs Emevileri, Abbasiler, Tolunoğulları ve İhşidler, Buveyhiler, Fatımiler, Selçuklular, Mervâniler, Eyyubiler, Moğol Devletleri, Türk Beylikleri, Gurlar, Atabekler, Harezmşahiler, Osmanlı Devleti, Safeviler, Afrika ve Mısır Devletleri, Seffariler, Deylemiler, Bizans, Frengler ve Almanya devletlerinden bahsetmektedir. Türk, Hind, Çin, Çerkez, Rum, Kürt, Ermeni gibi etnik grupların yanı sıra Yahûdilik ve Hıristiyanlık gibi dînler hakkında da önemli bilgiler vermektedir. Biz de bu çalışmada Fihrist-i Düvel’in transkriptini, metin, dil ve içerik yönünden değerlendirmesini yaparak, bu nadide eseri ilim dünyasına kazandırmaya çalıştık. Ayrıca Fihrist-i Düvel’in bilgi verdiği devletleri ve eserini hazırlarken yararlandığı kaynaklar hakkında da bilgi verdik. Anahtar Kelimeler: Fihrist, Düvel, Râzizâde Münib, Osmanlı tarih yazıcılığı, Transkript. | |||
| In this study, the work of Râzizâde Abdurrahman Münîb Efendi nâmed Fihrist-i Düvel is examined. Fihrist-i Düvel, which gives information about the, founders of states, principalities, khanates, ethnic structures, the dates of establishment and collapse, the geographies where they were founded and dominated, the capitals/administrative centers of the states, and the reasons for their collapse, from the grain of Prophet Adam to H.1138 and M.1726, has the quality of a world history book. In Ottoman Historiography, Fihrist-i Düvel, as one of the examples of general historiography of the Ottoman Empire, which was started with Şükrullah’s Behcetü’t-Tevârîh and continued with Enveri’s Turkish Düsturnâme, is not written in verse, but gives brief information about the states and quite different in terms of the scope of its content. Râzizade Abdurrahman Münîb Efendi, in the Fihrist-i Düvel, gives general information about the history of Kings of Ad, Persian Kings (Pişdadis, Kiyanis, Eşkanis, Sassanids), Prophet Muhammad, Hülefa-i Raşidîn, Umayyads, Andalusian Umayyads, Abbasids, Tolunids, Buvanids, Seljuks, and Ayyubids, Mongolian States, Turkish Principalities, Gurs, Atabeks, Khwarezm Shahis, Ottoman Empire, Safavids, African and Egyptian States, Saffarids, Daylemites, Byzantium, Syphilis and German states Judaism and Christianity from Turks, Indians, Chinese, Greeks, Greeks, Kurds, Armenians. In this study, it is tried to bring this precious work to the present day by evaluating the transcript of Fihrist-i Düvel in terms of text, language and content. İnformation is tried to be given about the states that Fihrsit-i Düvel gave information about and the sources he used while preparing his work. Keywords: Index, Düvel, Râzizâde Münib, Ottoman historiography, Transcript. | |||