| Tez Künye | Durumu | ||
| Resmedilen siyaset: II. Osman Devri (1618-1622) resimli elyazmalarında değişen iktidar sembolleri / Policy in illustrations: The changing symbols of power in the illustrated manuscripts during the Reign of Osman II Yazar:TÜLÜN DEĞİRMENCİ Danışman: PROF. DR. SERPİL BAĞCI Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Sanat Tarihi = Art History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2007 422 s. | ||
| Resmedilen Siyaset: II. Osman Devri Resimli Elyazmalarında Değişen İktidarSembolleri? başlıklı bu tezde, erken modern Osmanlı dünyasında üretilen resimlielyazmalarının metin ve resimleri devrin siyasi ve kültürel ortamı içinde disiplinler arasıbir yaklaşımla okunmuştur. Bu tür bir okumayı gerçekleştirmek üzere 1618-1622 yıllarıarasında hüküm süren II. Osman devrinde üretilmiş resimli kitaplar ?örnekleme alanı?olarak seçildi.17. yüzyıl başı, Osmanlı devletinde merkezi otoritenin `zayıflayarak’ merkez dışındakigüçlerin (bürokratlar, ulema, harem halkı) siyasi erkte daha fazla güce sahip olduğu birdönemdir. Osmanlı sultanları, 16. yüzyıl sonundan itibaren `mutlakıyetçi’ politikalarınıgüçlendirmek üzere Saray’da var olan farklı grupları desteklerler. III. Murad devrindenitibaren Osmanlı Sarayı’nın bu güç paylaşımı için seçtiği grup, haremden sorumlu olandârüssaâde ağalarıdır. Siyasi sahneye önemli bir güç olarak çıkan ağalar, elde ettikleripolitik gücü uyguladıkları kültür ve sanat politikaları ile sunarlar. Kuşkusuz, Saray’davar olan diğer gruplar güç dengelerindeki bu değişimi sessiz sedasız kabullenmezler vehem siyasi hem de kültürel ortamda var olma mücadelelerini sürdürmeye devamederler. Bu politik çekişmeler devrin resimli kitaplarının türlerini, ikonografilerini belirlerve saraylıların siyasi kaygıları resimlerden okunabilir bir hale gelir.Bu dönemde resimlenmiş metinlere bakıldığında her birinin Osmanlı Sarayı’ndayıllardır bilinen ve okunan eserler olduğu görülür. Ancak `eski’ metinler yeni bir bağlamiçinde sunularak adeta eski yeniden üretilir. Musavver kitapların içeriği ve resimprogramları devrin siyasi yapısı içinde yeniden düzenlenir. Bilinen bir metin olanŞehnÀme’nin resimli nüshaları, II. Osman’ın veraset tartışmalarına Saray’ın verdiği biryanıt olarak karşımıza çıkar. II. Osman’ın metne dâhil edilmesi ile `evrensel’ bir destan,II. Osman’ın kitabına dönüşür. ŞehnÀme-i NÀdirì resimli Osmanlı tarihlerininson örneği olarak Osmanlı resim geleneğinin bir devamı olmakla birlikte, Saray’ın yenisiyasi konjonktürünün belirlediği farklı bir bağlam içinde oluşur. II. Osman’ın `gazisultan’ imgesi bir yandan geçmişin sultanlarının sunumu ile benzeşirken, diğer taraftanda II. Osman’ın izlediği siyasetin algılanma biçimi ile değişir. Tek ve biricik güç olanhükümdarın yerini saraylılarıyla kuşatılmış bir sultan ve parçalanmış imgeler dünyasıvalır. Osmanlı resim sanatında ilk kez resimli nüshası hazırlanan Tercüme-iŞaúÀ’iúÿ’n-nu`mÀnìye ise, bu yönüyle diğer eserlerden ayrılsa da, resimlenmeküzere 16. yüzyıl çevirisinin tercih edilmesi ve `eski’ bir metnin dönemin siyasi bağlamıiçinde yeniden şekillendirilmesi ile devrin diğer resimli kitaplarına yaklaşır. 16. yüzyılmetnine eklenen hatime bölümü ve tasvirlerinin ikonografisi ile Tercüme-iŞaúÀ’iúÿ’n-nu`mÀnìye Osmanlı Sarayı ile devrin uleması arasındaki`çatışmanın’ görsel yansıması olarak karşımıza çıkar.Anahtar SözcüklerII. Osman, Osmanlı Resim Sanatı, Minyatür, Elyazmaları, 17. Yüzyıl Osmanlı Tarihi,Osmanlı Sarayı, Dârüssaâde Ağaları, Hâmilik, Sultani İmge, Şehnâme | |||
| In this dissertation, titled ?Policy in Illustrations: The Changing Symbols of Power in theIllustrated Manuscripts during the Reign of Osman II?, the illustrated manuscriptsproduced in the early modern Ottoman period is examined with respect to theircontents and iconography with an interdisciplinary approach, taking into accountpolitical and cultural context of the period. The study was intended to be a ?case study?in which the illustrated books written during the rule of Osman II between the years1618-1622 are chosen.The beginning of the 17th century is a period in which absolute authority is `weakened?and partly replaced by the foci of power such as bureaucrats, ulemas and the harem.During the course of time, Ottoman sultans attempted to retain/strengthen theirpositions by supporting various groups. From the period of Murad III the group chosenfor the division of authority was eunuchs who were in charge of Harem part of Palace.The eunuchs who showed up as an important power in political stage presented theiragendas with cultural and artistic policy. It is beyond doubt that, the other groups of theCourt do not approve the changes in the division of power without resistance and keepon their struggle for survival both in political and cultural scene. These politicalstruggles are reflected in the illustrated manuscripts in terms of both text andiconography.Each of these illustrated texts had been known and read in the Ottoman Court,however these `old? texts had been reproduced by presenting them in a new context inthe early 17th century. The contents and iconography of illustrated manuscripts hadbeen reinterpreted within the political situation of the period. ŞehnÀme had been awell-known text in the court, however it appeared as the arena where the enthronementof Osman was defended. With the involvement of Osman II, a universal legend turnedinto the Sultan?s book. ŞehnÀme-i NÀdirì, the latest representative of Ottomanillustrated histories, is a continuation of Ottoman illustrated book tradition, however itappeared in a different context which was shaped by the new political conjuncture ofthe Ottoman Court. The image of Osman as a `ghazi? resembles to that of the previoussultans on the one hand, on the other hand this image differs from others with respectto the differing political conditions of the period. The sultan image as the one and onlyauthority was replaced by the images of a sultan who was surrounded by the courtiers.Tercüme-i ŞaúÀ?iúÿ?n-nu`mÀnìye is different from the others since it has anillustrated copy for the first time in the history of Ottoman art, however, it is like theother illustrated books of the period because its 16th century translation was used forillustration and also an old text was reshaped according to the political context of thetime. The `hatime? part that was added to the 16th century text and the iconography ofthe illustrations show that Tercüme-i ŞaúÀ?iúÿ?n-nu`mÀnìye is a reflectionof the visual conflict between the Ottoman Court and the ulema of the period.Key WordsOsman II, Ottoman Book Painting, Miniature, Manuscripts, 17th century OttomanHistory, Ottoman Court, Eunuchs, Patronage, Royal Image, Shahname. | |||