| Tez Künye | Durumu | ||
| On iki ada nasıl kaybedildi? / How were the twelve islands lost? Yazar:RIDVAN YILDIZ Danışman: PROF. DR. M. METİN HÜLAGÜ Yer Bilgisi: İSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİ / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı / Tarih Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 194 s. | ||
| Bu çalışmada bulunduğu konum itibari ile tarih boyunca birçok devlete ev sahipliği yapmış, Anadolu, Ege ve Akdeniz’in güvenliği açısından son derece önemli bir noktada bulunan On İki Ada’nın 1912 yılından itibaren Türk egemenliğinden çıkış sürecini; bu süreçteki siyasi, askeri ve diplomatik gelişmeleri inceleyerek Türkiye açısından On İki Ada’nın nasıl kaybedildiği sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Her ne kadar literatürde adaların sayısı 12 olarak geçse de Anadolu’nun güneybatı ucunda bulunan adaların sayısı 20’ye yakındır. Bu adalar topluluğunun On İki Ada olarak anılmasının sebebi adaların sayısı değil, geçmiş dönemlerde bu adaların yönetiminde 12 kişilik bir heyetin söz sahibi olmasından ileri gelir. On İki Ada ismi 1911 Trablusgarp Savaşı’ndan sonra Yunanca “Dodecanisos” yani On İki Ada tamlamasının kullanılmasıyla birlikte yaygınlaşmıştır. Osmanlı döneminde bu adalar grubuna Cezair-i Bahr-i Sefid deniliyordu. On İki Ada 16. Yüzyılın başında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı egemenliğine girmiş ve 1911’deki İtalyan işgaline kadar yaklaşık 400 yıl Türk toprağı olarak kalmıştır. 1912 yılındaki Uşi Anlaşması gereği “geçici” olarak İtalya’ya bırakılan On İki Ada, devam eden yıllardaki savaşlar ve siyasi gelişmeler nedeniyle bir daha geri alınamamış; 1923 tarihli Lozan Anlaşması gereği resmen İtalya’ya bırakılmıştır. İtalyanların II. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılmalarından sonra adaların aidiyeti meselesi tekrar gündeme gelmiş ve 1947 Paris Anlaşması ile On İki Ada bu sefer Yunanistan’a bırakılmıştır. 1912-1945 yılları arasındaki dönemde meydana gelen gelişmeler, bu süreçte Türk Devletinin tutumu, adaların kaybedilmesi sürecinde yapılanlar, yapılmayanlar bu çalışma içerisinde belgelere sadık kalarak açıklanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: On İki Ada, Osmanlı Devleti, İtalya, Yunanistan, Hakimiyet, Adalar, Türkiye. | |||
| In regard to the place it holds in this thesis, since 1912, by examining the Dodecanese’s bawling out process from Turkish sovereignty; and hence, during this process its political, militaristic and diplomatic developments, of which throughout the history has been hosted many nations and has kept a very significant position in terms of Anatolia, Aegean and Mediterranean’s security, this thesis is willing to answer how the Dodecanese has lost from the standpoint of Turkey. Notwithstanding the number of islands were given as 12 in literature, the accurate number of islands lying in south-eastern part of Anatolia is close to 20. The reason of these islands called the Dodecanese or ‘Twelve Islands’ is not because of there are 12 islands but because there is a committee of 12 people who are in charge of these islands. The name Dodecanese became more common with Greek word ‘Dodecanisos’ which means Twelve Islands started to be used after Italo-Turkish War in 1911. It was called ‘Cezair-i Bahr-i Sefid during Ottoman’s time. The Dodecanese came under the sovereignty of Ottoman Empire during the rule of Suleiman, the Magnificent, in the earlier of 16th century, and held its place as Turkish soil near 400 years until Italian occupation in 1911. The Dodecanese which was left to Italy ‘temporarily’ according to Treaty of Ouchy in 1912, could not be taken back because of the wars and political developments in continuous years; and were left to Italy officially due to Treaty of Lausanne in 1923. After Italians left the world stage defeated during the World War II, the matter of belonging to the islands was on the agenda again and Treaty of Paris signed in 1947 made the Dodecanese belong to Greece permanently. The developments happened in the period of 1912-1945, the attitude of Turkish Government during this period, the actions taken and have not taken in this process were to be explained by depending on the historical documents. Keywords: The Dodecanese, Ottoman Empire, Italy, Greece, Domination, Islands, Turkey. | |||