Said Nefisi. Babek (1998)

Said Nefisi. Babek. Azeri Türkçesine çeviren: E. Azeri, Türkiye Türkçesine aktaran: Mahmut Ayaz; Seri: Berfin yayınları: 62, Araştırma-inceleme: 20. İstanbul: Berfin Yayınları, 1998, 174 s. ISBN 975735466X

Arka kapaktan:

9. yüzyıl; Anadolu, Arap Yarımadası ve İran’daki halkların Sultan zulmüne, sömürülerine karşı mücadele bayrağı açtıkları yıllardır. Abbasi İmparatorluğu bu bölgede İslam adına baskı ve zulmünü tüm şiddetiyle sürdürüyordu. İmparatorluğa adını veren Abdul Abbas, kendisine “Al Saffah” (kan dökücü) lakabını takmıştı. Bu zulme karşı halk, Hurremilerin ve Babek’in önderliğinde mücadeleye başladı. Hurremiler, kökleri çok eskilere dayanan ve Erdebil kentinin Hurrem bucağında ortaya çıkan bir halk örgütlenmesiydi. Sultanın zulmüne karşı örgütlenen Hurremilerin önderi Şeyh Cavidan, bir gün, çobanlık yapan Babek adında 18 yaşında bir gençle karşılaşır. Çoban Babek, Şeyh Cavidan ve Hurremileri duymuştu. Onlara katılmak istedi. Bu isteği kabul edildi. Böylece Hurremilerin önderi olacak olan, zulme başeğmeyen yiğit Babek’in yirmi yıllık mücadelesi başlamış oldu. Sultanın ordusu Babek’in yurdunu işgal etmişti. Topraklar beylere, komutanlara dağıtılmıştı. İşte Babek, bu koşullarda mücadele bayrağını açtı. Kısa zamanda Azerbaycan’ın, Arabistan’ın, İsfahan’ın, Gürcistan’ın yoksul halkları Babek’in bayrağı altında toplandılar. Büyük isyan başladı. Bu isyan karşısında sultanların tahtı, tacı yerinden sallandı. Babek hareketinin büyük boyutlara varması üzerine, Abbasiler güç durumda kaldılar ve geri çekildiler. O sırada yeni halife olan Mu’tasım, Babek ayaklanmasına kesin bir çözüm getirmek için Afşin’i görevlendirdi. Afşin komutasındaki Sultan ordusu, çoluk çocuk demeden on binlerce Babek yandaşını katletti. Savaş üç yıl sürdü. Afşin, Azerbaycan ve Ermenistan valiliklerine Babek’in yakalanması için emir verdi. Arran emiri Sehl b. Subat (Sunbat) bir av bahanesiyle Babek’i oyalayarak Afşin’e teslim etti. Afşin, 838’de Samara kentine girdi. Babek elinde tutsaktı. Burada Babek’in elleri ayakları kesilerek korkunç bir işkenceyle öldürüldü. Başı kesilerek halka gösterildi. Babek işkence altında bile aman dilemedi, boyun eğmedi. Onun mücadelesi ve direnci düşmanları tarafından bile unutulmadı. Baskı ve zulüm yaparak, toprakları istila eden, İslam’ı zorla, baskıyla kabul ettirmeye çalışan Abbasiler, yiğit halk önderi Babek’i ve yoldaşlarını işkencelerle öldürdüler ama yok edemediler. Bu nedenledir ki, Babek adı bugün de zalimleri korkutuyor.