Samih Nafiz Tansu. Teşkilât-ı Mahsusa: iki devrin perde arkası (2012)

Samih Nafiz Tansu. Teşkilât-ı Mahsusa: iki devrin perde arkası. Editör: Ahmet Seyrek. İstanbul: Nokta Kitap, 2012, 424 s. ISBN 9786055231057

Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından 1913 yılında kurulan Teşkilât-ı Mahsusa’nın personel sayısı 1916 yılında 30 bin kişiye ulaşmıştı. Teşkilât ajanlarının büyük bir kısmı uzmanlardan oluşmaktaydı ve doktorlar, mühendisler, gazeteciler, politikacılar ve subayların yanı sıra, geçmişi oldukça karanlık ama sadakatlerinden kuşku duyulmayan gerilla savaşı uzmanları da teşkilâtın içinde yer alıyordu. Böylesine zengin bir ajan kadrosuna sahip olmasına rağmen Türkçe ve yabancı dillerde yayınlanan kitaplarda Teşkilât-ı Mahsusa’dan pek söz edilmemesi, söz edenlerin de yeterince bilgi vermemesi, teşkilâtın faaliyet alanı ve personel sayısını gizli tutmakla yükümlü olan Osmanlı devlet adamlarının başarısıydı. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde faaliyet gösteren Teşkilât-ı Mahsusa, o yıllarda dünyanın en güçlü ve en etkin örgütlerinden biriydi. Ortadoğu ve Kuzey Afrika başta olmak üzere üç kıtada örgütlenen Teşkilât-ı Mahsusa, cumhuriyetin kurulmasında da çok önemli bir paya sahip olmuştur.

Mustafa Kemal Atatürk, Enver Paşa, Süleyman Askeri, Kuşçubaşı Eşref, Rauf Orbay, Çerkez Ethem, Mehmet Akif Ersoy, Ali Fethi Okyar, Nuri Conker, Dr. Refik Saydam, Teğmen Yakup Cemal, Dr. Bahaattin Şakir, Mithat Şükrü Bleda, İsmail Canbulat, Said-i Nursi gibi yakın tarihimizde önemli roller üstlenmiş bu kişiler Teşkilât-ı Mahsusa saflarında büyük hizmetler vermişlerdir.

Elinizdeki bu kitap Teşkilât-ı Mahsusa’nın son Başkanı Hüsamettin Ertürk’ün; 1912’den başlayıp cumhuriyetin ilanına kadar geçen, savaşlarla ve acılarla dolu o dönemde yaşadıklarını, tarihi ve siyasi analizlerini kendi ağzından anlatarak istihbarat tarihimizin bilinmeyenlerine ışık tutmaktadır.