| Tez Künye | Durumu | ||
| Sefaretname-i Buhara: Bir tarihi ve siyasi raporun tercüme ve analizi / Sefaretname-i Buhara: Translation and analysis of historical and political report Yazar:HORMOZ KAZEMIGHALINGHIEH Danışman: PROF. DR. NADİM MACİT Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dünyası Sosyal Ekonomik ve Siyasal İlişkiler Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Buhara = Bukhara ; Buhara Hanlığı = Bukhara Dynasty ; Kaçar Hanlığı = Khanate of Qajar ; Sefaretname = Ambassador report ; Türk tarihi = Turkish history ; Türkistan = Turkistan | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2018 246 s. | ||
| 1843 yılında Kaçar Hanedanlığı ile Buhara Hanlıkları arasında siyasi ilişkiler nedeniyle, Kaçar Hanedanlığı döneminde Muhammet Şah’ın emriyle Buhara şehrine gönderilen Abbas Gol-i Han isimli büyükelçi tarafından yazılan Sefaretnâme-i Buhârâ yapıtı ele alınmıştır. Söz konusu sefaretnâmede, dönemin tarihi olayları göz önünde tutularak, siyasi bağlamı ile birlikte ortaya konulmuştur. Bundan dolayı, sefaretnâmede yer alan Türkistan hanlıkları ile ilgili meseleler ve özellikle Buhara Hanlığı’nda Emir Nasrullah’ın dönemi incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde, sefaretnâme hakkında ayrıntılı bilgilere yer verilerek, Sefaretnâme-i Buhara’nın ortaya çıkış nedeni kapsamlı bir şekilde açıklanmıştır. O dönemde, Türkistan hakkında yazılmış seyahatnameler de karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Tezimizin ikinci bölümünde, Kaçar Hanedanlığı ve Türkistan hanlıkları arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Özellikle Muhammed Şah dönemi ayrıntılı olarak incelenerek, Sefaretnâme-i Buhârâ yazıldığı dönemde, iki devlet arasında gerçekleşen siyasi ve dini münasebetler bütüncül bir bakış açısıyla ortaya konulmuştur. Bununla birlikte, söz konusu devletlerin mukadderatında önemli bir rol oynayan İngiltere ve Rusya’nın Türkistan bölgesine yönelik emellerine de temas edilmiştir. ”Türkistan”, ”Buhara”, ”Türkistan’a gelen seyyahlar” ve ”Türkistan’da kölelik” başlıkları altında o dönemin siyasi durumu aydınlatılmaya çalışılmıştır. Tezimizin üçüncü bölümünde Sefaretnâme-i Buhârâ yapıtının Farsça’dan başka bir dile ilk tercümesini Türkçe’ye çevirerek, kazandırmış olduk. Ayrıca Sefaretnâme-i Buhârâ’nın içeriğinin de olan bilgiler ile Buhara’ da yaşayan toplumun kültürel, dini ve siyasi özellikleri ele alınarak, verilen bazı bilgiler tartışıldı. Yazarın Türkistan bölgesi ile ilgili coğrafi, etnik bilgiler ve içtimai yaşam tarzları da analiz edildi. Son olarak Sefaretnâme-i Buhârâ’nınortaya çıkmasının ana sebebi olan misyoner Dr. Joseph Wolff’un Buhara’da ölümden kurtuluş serüveninini başka önemli bilgiler ile birlikte kayda almış bulunduk. Genel olarak yapılan çalışma sonucunda yazılış tarihi ve yazarı belirsiz olan Sefaretnâme-i Buhârâ yapıtının tam olarak hangi tarihde ve kimin tarafından yazıldığını tesbit ederek dönemin bazı karanlık noktalarına işik tuttuk. | |||
| In 1843, during Qajar times, because of the political relations between Qajar and Bukhara Khanates, by order of Mohammad Shah, Abbas Goli Han, the ambassador who was sent to Bukhara, started to write “Sefaretnâme-i Buhârâ”. In the mentioned Sefaretnâme, the writer relates historical events of the time to the political events. Hence, issues related to Turkistan Khanate and specially the ruling time of Emir Nasrullah in Bukhara Khanate are considered in this work. In the first part of this thesis, in addition to detailed information about Sefaretnâme, the reason for writing this work is explained comprehensively. Also the travelogues about Turkistan are analyzed comparatively. In the second part of my thesis I have discussed Qajar and Turkistan Khanates. In addition to particularly detailed explanations about Mohammad Shah times, I have discussed generally political and religious issues between two mentioned reigns during the times Sefaretnâme-i Buhârâ had been written. Above all I have mentioned the plans that England and Russia – two countries that played an important role in fates of two mentioned reigns – had for Turkistan region. After discussion of the main topics, “Turkistan”, “Bukhara”, “Tourists who visited Turkistan”, and “Slavery in Turkistan”, I have discussed political status of that time. In the third part of my thesis I have translated Sefaretnâme-i Buhârâ for the first time; translation is from Persian to Turkish. I have also discussed cultural, religious and political features of the society of Bukhara by using some information that were given in Sefaretnâme-i Buhârâ. The geographical and ethnic knowledge of the writer about Turkistan region is also explained. At the ending part of the thesis in addition to some information about Dr. Joseph Wolff, who is the main reason we have access to Sefaretnâme-i Buhârâ now; I have mentioned his near death experience in Bukhara. Generally, in addition to shedding light on some unknown issues of the time; I have determined the historical time that Sefaretnâme-i Buhârâ was written in and its writer – that were unknown before. | |||