Serkan Şemen. Yenisey yazıtları (transliterasyon, transkripsiyon, çeviri, açıklama, metin ve dizin). Doktora tezi (2016)

Serkan Şemen. Yenisey yazıtları (transliterasyon, transkripsiyon, çeviri, açıklama, metin ve dizin). Doktora tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016, XXII+992 s.

Öz

Yenisey yazıtları, adını Asya’nın en büyük ırmaklarından biri olan Yenisey Irmağından almaktadır. Yazıtlardan ilk bahseden Rumen Elçi Nikolay Milesko (Nicolai Milescu) olmuştur. Yazıtlarla ilgili Radloff (1895), Orkun (1948), Malov (1952), Batmanov (1959-1962), Vasilyev (1983), Kormuşin (1997-2008), Useev (2009) tarafından müstakil çalışmalar yapılmıştır. Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmamızın konusunu da Yenisey yazıtları teşkil etmektedir. Çalışmamızda, yayımlanmış olan tüm Yenisey yazıtları ilk defa tüm kelime açıklamalarıyla ele alınmıştır.

Giriş bölümünde Yenisey nehri, Yenisey yazıtlarının tarihçesi, Yenisey yazıtları üzerine yapılan neşirler hakkında bilgi verilerek Yenisey bibliyografyası verilmiştir. Tezi hazırlarken kullandığımız metot ve tezi hazırlama amacımız ortaya konulmuştur.

Tezin ilk bölümünde yazıtların runik metni ile birlikte metnin transliterasyonu, transkripsiyonu, interpretasyonu ve Türkiye Türkçesine çevirisine yer verilmiştir. İkinci bölümde, yazıtlarda geçen her kelimenin açıklaması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise runik metinlerde geçen tüm kelimeleri içeren bir sözlük hazırlanmıştır.

Yapılan çalışma sonucunda Yenisey yazıtlarında geçen ve okunabilen her kelime için etimolojik açıklamalar yapılmış ve böylelikle yazıtların kelime kadrosu tespit edilmiştir. Yapılan yeni okuma ve anlamlandırma teklifleriyle Türkoloji çalışmalarına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Abstract

Yenisey inscriptions take their name of Yenisey river which is one of the biggest rivers in Asia. The first person who mentioned about the stones was Romanian Ambassador Nicolai Milescu. Radloff (1895), Orkun (1948), Malov (1952), Batmanov (1959-1962), Vasilyev (1983), Kormuşin (1997-2008), Useev (2009) have studied on the inscriptions. This doctorate study contains Yenisey inscriptions. This study explains all the words contained in the Yenisey’s inscribed texts.

In the introduction there is information on Yenisey river, the history of Yenisey inscriptions and the publications on the Yenisey inscriptions. And it has been given the bibliography of Yenisey inscriptions. Aditionally, it has been talked about the methods which we have used and the aim of this study.

The first part of the thesis includes runic texts and their transliteration, transcription and translation. In the second part, it has been explained all the words which passes on the Yenisey inscriptions. In the third part, it has been prepared an index which includes all the words in the Yenisey inscriptions.

At the end of the study, it has been made etymological explanation about all the words which passes on the Yenisey inscriptions. Thus, it has been determined vocabulary of the Yenisey inscriptions. The target of this work is to make contribution to Turcology studies with the proposal of new reading and explanation.