Şevket Süreyya Aydemir. Suyu arayan adam (1971)

Suyu arayan adam, Şevket Süreyya Aydemir’in kendi yaşamını anlattığı 1959 yılında tamamladığı kitap.

Suyu Arayan Adam’da Aydemir, Tek Adam, İkinci Adam, Enver Paşa; Makedonyadan Ortaasya’ya ve Menderes’in Dramı adlı kitapların anlattığı yakın dönem Türkiye dizisinin kendi özyaşam öyküsünden yola çıkarak farklı bir bakış açısından anlattığı beş kitabından biri aynı zamanda otobiyografik-roman bir olarak değerlendirilebilir. Yazar birinci bölümde döneminde hakim olan Osmanlıcılık, Türkcülük-Turancılık gibi Osmanlı Devleti’nin son devrin de hakim ideolojilerine getirdiği eleştirilerle irdelemekle beraber kendisinin bu ideolojilerle olan ilişkisini dile getirmiştir. Ayrıca bu bölümde Rusya’daki Sovyet Devrimi’ne Azerbaycan’daki turancılık ve sosyalist hareketlere Asya’daki galiyevciliğe Sovyetler’deki Lenin ve Stalin dönemleri arasındaki farka değinilmekle birlikte Doğu Emekcileri Sosyal Bilimler Akademisin de okuyan Nâzım Hikmet ve Va-nu gibi tanınmış Türk sosyalistlerini, Doktor Nazım ve bazı İttihat ve Terakki üyelerinden de bahseden yazar Türkiye’ye dönmesiyle birlikte Aydınlık dergisi etrafında toparlanan sosyalist aydınlar arasına girişini Aydınlık dergisini Türkiye Komünist Partisi’ndeki görüş ayrılıklarına 1925 ve 1927 yıllarındaki komünist tutuklanmalarıyla beraber Afyon’da hapis yatmasına kadar uzanan birici bölümden sonra İnkılabın Emrinde adlı ikinci bölümde yazar, Kadro hareketine, Kemalist devrime, devrimin gerçekleştirilmesi için gerekli olan şartlara değinmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün himayesinde yaptığı eğitim çalışmalarını anlatarak kitabı noktalamıştır.

Kitapta kendisini “suyu arayan adam” olarak nitelendiren Şevket Süreyya Aydemir, Turancılık hevesinden sıyrılıp, Komünizm gibi fikirleri de reddederek, Cumhuriyetçi ve Milliyetçi kimliğe bürünmesiyle suyu bulduğunu belirtip, doğru yola eriştiğini ima etmektedir.