| Tez Künye | Durumu | ||
| Klasik Türk edebiyatında münazara / Debate (Munazara) in classical Turkish literature Yazar:ŞEYMA BENLİ Danışman: PROF. DR. FİKRET TURAN Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı / Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı Konu:Karşılaştırmalı Edebiyat = Comparative Literature ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Eski Türk edebiyatı = Old Turkish literature ; Klasik Türk edebiyatı = Classical Turkish literature ; Münazara = Debate ; Türk edebiyatı = Turkish literature | Onaylandı Doktora Türkçe 2019 411 s. | ||
| Bu tez, genel olarak, klasik Türk edebiyatı sahasında münazara tarzında kaleme alınmış eserleri konu edinmektedir. Ancak, Osmanlı Devleti’nin son yıllarına kadar, bu geleneğe uygun olarak yazılmış eserler de incelemeye dahil edilmiştir. İlk bölümde konunun teorik çerçevesi çizilmeye çalışılmış, bu bağlamda münazaranın kelime anlamının yanı sıra mantık ve edebiyat bilimlerinde kazandığı anlamlar irdelenmiştir. Münazaranın bir tür mü, yoksa bir tarz mı olduğu konusunun açıklığa kavuşması için de edebî türün mahiyeti tartışılmıştır. İkinci bölümde, münazaranın en eski edebî türlerden biri olduğunu ve Türk edebiyatının bu geleneğe nasıl eklemlendiğini göstermek amacıyla, farklı dil ve edebiyatlarda üretilen münazara metinlerine ışık tutulmuştur. Bu kapsamda antik, Doğu ve Batı edebiyatları üst başlığında Sümer, Akad, Antik Mısır, Antik Yunan, Süryani, İbrani, Arap, İran, Latin, İngiliz, Fransız ve Alman edebiyatlarında görülen münazara örnekleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde Türkçe edebî münazaralar kahramanlarına göre tasnif edildikten sonra her biri kendi içinde kronolojik olarak sıralanmıştır. Eserlerin her biri okunup kahramanların sundukları argümanlar ekseninde özetleri çıkarılmıştır. Her bir kategorinin sonunda ayrı bir başlık altında eserlerin değerlendirmesi yapılmış, haklarında yapılmış çalışmalar varsa onlardan bahsedilmiş ve eserlerin birbirleriyle mukayesesi yapılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise bir önceki bölümden elde edilen veriler ışığında Türk edebiyatına dahil olan münazaraların özellikleri belirlenmiş, çeşitli özelliklerine göre münazaralar sınıflandırılmış, münazara olmadığı halde münazara olduğu söylenen eserler gerekçeleriyle birlikte ayrıca açıklanmıştır. Münazaranın halk edebiyatındaki karşılıklarına da kısaca temas edilerek iki örnek incelenmiştir. Ek olarak müellifi meçhul bir kılıç ile kalem münazarasının çeviriyazımı ve günümüz Türkçesine aktarımı yapılmıştır. | |||
| This dissertation examines literary debates in classical Turkish literature produced during the period XI-XIXth centuries. In the first chapter, the theoretical framework of the subject is tried to be drawn. For this purpose, the meaning of the debate/munazara in lexicon as well as in logic and literature is examined. Besides, the problematic of its being genre or form was argued. To shed light on the latter issue, features of the both were explained. In the second chapter, explaining the term “debate/munazara” as one of the oldest literary genres, we discuss how Turkish literature was incorporated into this tradition, and debates in world literatures were illuminated. Within this scope, we examine certain debate works in Sumerian, Akkadian, Ancient Egypt, Greek, Syriac, Hebrew, Arabic, Persian, Latin, English, French and German literatures. In the third chapter, after the classification of Turkish debates by their protagonists, they were put in chronological order. Each of them was analyzed and summarized. At the end of each category, they were comparated. Additionally, studies related to the debate works were explained as much as sources allow. In the last chapter, in the light of the information provided in the previous chapter, the features of Turkish debate works were determined and classified according to various aspects and some texts that were known as a debate but were not so, were identified. Besides, the general features of the debate works in Turkish folk literature was referred to briefly. At the end, I add to the thesis as a sample work, a hitherto unstudied Ottoman Turkish debate text by providing its transcription and modern Turkish translation. | |||