Sezgin Kaya. Tanzimat dönemi Osmanlı ordusu (1839-1876). Yüksek lisans tezi (2005)

Sezgin Kaya. Tanzimat dönemi Osmanlı ordusu (1839-1876). Yüksek lisans tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005, XI+101 s.

Özet

Tarihte ordusu olmayan hiçbir devlet yoktur. Ordular, devletlerin hemkuruluşları esnasında hem de kurulan devletin varlığını devam ettirebilmesi sürecinde en etkili unsurlardır. Güçlü bir ordu güvenliğin teminatıdır. Ordusu zayıf olan devletlerin yaşama şansı yoktur. Dünya tarihi bunun örnekleriyle doludur.

Türkler, tarihlerinin her döneminde orduya önem vermiş ve askerî yapılarını daima geliştirmeye gayret etmiş bir millettir. Bu durum Osmanlı Devleti döneminde de gelişerek devam etmiştir. Beylikten devlete geçiş yıllarında, askeri kuvvetleri atlı aşiret birliklerinden ibaret olan Osmanlı Devleti’nde ordu denilince akla kara ve deniz orduları gelmektedir.

Çalışmamızda “Tanzimat Dönemi Osmanlı Kara Ordusu” incelenmiştir. Ana konuya değinmeden önce; Osmanlı ordusunun genel durumu, ülkenin yönetiminde ve dolayısıyla orduda görülen zafiyetler, bu zafiyetlerin giderilmesi çabaları, yenilgiler ve çözüm arayışları ile III. Selim dönemine kadar orduda yapılan ıslahatlar değerlendirilmiştir.

Orduda meydana gelen bozulmayı gören ve askerî yapıda “Nizam-ı Cedid” adını verdiği modern bir ordu kurmaya çalışan III. Selim olmuştur. III. Selim ve Yeniçeri Ocağını kaldırarak Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli orduyukuran II. Mahmut Türk yenileşme tarihinin en önemli iki padişahıdır. Her ikipadişahın döneminde gerçekleştirilmiş olan reformlar sayesinde, modern ordunun temelleri oluşturulmuş, eğitimli subay yetiştirilmesi yolunda önemli adımlar atılmıştır. Harp Okulu’nun açılmasından ve Tanzimat’ın ilanından sonra orduya verilen önem artmış, Sultan Abdülmecid döneminde ordu yeniden düzenlemiştir.

Çalışmamızın birinci bölümünde “Osmanlı Klasik Döneminde Ordu”, ikinci bölümünde “Tanzimat Döneminde Ordu” ve “Tanzimat Dönemi Türk Ordusunun Teşkilât Yapısı” incelenmiştir. İncelememiz esnasında yayınlanmışeserlerden, Osmanlıca eserlerden ve arşiv belgelerinden yararlanmayaçalışılmıştır.

Abstract

There is not any state in the history that has not got an army. Armies arethe most effective facts both in the foundation period and in the maintanence period of the presence of the states. A strong army is the assurance of the securityof the homeland. Any state with a weak army has got no chance for presence. Theworld history is full of examples of this fact.

Turks have always cared for and tried hard to develop his army. This situation had continued in the Ottoman period as well. During the progression period of being an empire for The Ottoman state, which had just riders as armed forces, the land forces and navy had occured as army.

In this thesis “The Land Forces in Ottoman Empire in The Administrative Reforms Period” has been examined. Before mentioning the main part, the situation of the Ottoman army, the weaknesses in the administration and consequently in the army, the efforts of relieving these weaknesses, defeats and lookouts for solutions and reform actions for rehabilition of Ottoman Army untilthe dynasty of Selim III has been considered. Selim III was the first person tonotice the weaknesses in administrative structure of the army and tried to found anew army with a modern style of that period called “Nizam-ı Cedid”.

Selim III and Mahmut II, who abolished Yeniçeri Ocağı, an army with oldsytle, and founded Asakir-i Mansuriyeyi Muhammediye, an army with a modern style, were the most important empires in the reform history of Ottoman Empire. By the help of the refoms of these two empires, the basis of the modern army hadbeen formed and step had been taken in the way to educating new army officers. After the foundation of military academy for land forces and decleraiton of the administrative reforms the importance given to the army had been increased andin the dynasty of Abdulmecid the army had been reformed. In the first part of thethesis, “Army in the Classic Period of the Ottoman Empire”, in the second part “Army in the Administrative Reforms Period of the Ottoman Empire”, and in the third part “The Structure of the Army in the Administrative Reforms Period of the Ottoman Empire” has been examined. The main references of the thesis arearchive documents and monographies related to the topic.