| Tez Künye | Durumu | ||
| Anadolu sahası Türk masallarının Holbek yöntemine göre incelenmesi / Analysing Turkish folktales in Anatolia in accordance with Holbek method Yazar:SİNAN YAMAN Danışman: PROF. DR. METİN ÖZARSLAN Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Halkbilimi Bilim Dalı Konu:Halk Bilimi (Folklor) = Folklore ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Anadolu halk masalları = Anatolia folk tales ; Holbek, Bengt = Holbek, Bengt ; Masallar = Tales ; Türk masalları = Turkish tales | Onaylandı Doktora Türkçe 2021 455 s. | ||
| Türk halk kültürünün anlatmaya bağlı ürünleri içerisinde masal türünün özel bir yeri vardır. Masallar; halkın hayal gücünün, düşünce dünyasının ve arketipsel yapısının kültürel bellekte üretilen olağanüstülüklerle bezeli dışavurumlarıdır. Bilim insanları tarafından, önceleri sadece çocukları eğlendirme amacıyla anlatıldığı düşünülen bu türün sanıldığının aksine çok sistematik ve kompleks yapılar olduğu ortaya çıkarılmıştır. Bu yüzden araştırmacılar farklı yöntem ve yaklaşımlar ile masal türünün uçsuz bucaksız dünyasını ortaya çıkarmaya çalışmışlardır. Masalların herkes tarafından anlaşılamayan ve metnin içerisine kodlanmış özel bir dili vardır. Masalların gizli dilini ve anlamını ortaya koymak için çalışma yapanlardan biri de Danimarkalı halkbilimci Bengt Holbek’tir. Bengt Holbek, Vladimir Propp’un ortaya koyduğu masal işlevlerini, Elli Köngäs- Maranda’nın tematik karşıtlıklarını ve masallardaki sembollerin yorumlama yaklaşımlarını tek bir potada birleştirerek eylemsel yorumlama yöntemini ortaya koymuş ve bu yöntemi Danimarka’da derlenen olağanüstü masallara uygulamıştır. Bu çalışmada Hint-Avrupa masallarını incelemek amacıyla oluşturulan bu yöntem tanıtılmış, Anadolu sahasında derlenerek kayda geçmiş olan Türk masalları, Bengt Holbek’in yorumlama yöntemine göre incelenmiştir. Yöntemin kullanışlılığını ve uygulanabilirliğini sınayabilmek amacıyla olağanüstü masallar yanında gerçekçi masallar, zincirlemeli masallar ve hayvan masalları da incelemeye dâhil edilmiştir. Bunun sonucunda masallardaki örtük kültürel kodlar yorumlanmış ve masal metinlerinin altında yatan örtülü anlamlar ortaya çıkarılmıştır. Böylece Türk masallarının ne denli zengin bir kültür hazinesi olduğu tespit edilmiştir. | |||
| Folktale genre has a special place among the narrative products of Turkish folk culture. Folktales are the reflections adorned with extraordinary events inside the cultural memory that is generated through creative and intellectual world and archetypal structure of ordinary people. Contrary to popular belief, this genre, which was previously thought to be told only for the purpose of entertaining children, was found to be very systematic and complex structures by scientists. Hence, the researchers tried to reveal the vast world of folktale genre with different methods and approaches. Tales have a special language encoded in the text and they cannot be easily understood by everyone. Danish folklorist, Bengt Holbek is one of those who have worked to reveal the hidden language and meaning of the tales. Bengt Holbek forms the method of movement interpretation by combining the fairy-tale functions of Vladimir Propp, Elli Köngäs-Maranda’s thematic contradictions and fairy-tale interpretation approaches. He applied this method to the fairy tales collected in Denmark. In this study, the technique created to examine Indo-European tales is introduced and Turkish tales collected and recorded in Anatolia are studied in accordance with Bengt Holbek’s interpretation technique. In addition to fairy tales, realistic tales, cumulative tales and animal tales were also included in the study in order to test the usefulness and applicability of the method. As a result, the cultural codes hidden in the tales were interpreted and the underlying implicit meanings in the tale texts were revealed. So, it is determined that Turkish tales are how rich cultural treasury. | |||