| Tez Künye | Durumu | ||
| Spermophilus xanthorpymnus (Rodentia: sciuridae)’un populasyon biyolojisi / Population biology of spermophilus xanthorprymnus (Rodentia:sciuridae) Yazar:HAKAN GÜR Danışman: DOÇ. DR. NURHAYAT BARLAS Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin:Eşey oranı = Sex ratio ; Popülasyon biyolojisi = Population biology ; Spermophilus xanthoprymnus = Spermophilus xanthoprymnus ; Çiftleşme = Mating ; Üreme = Reproduction | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2001 83 s. | ||
| Spermophilus xanthoprymnus’ un populasyon biyolojisi, Mayıs 1999-Nisan 2001 tarihleri arasında Ankara, Gölbaşı ilçesine bağlı Bezirhane Beldesi’nde çalışılmıştır. Bu çalışmada, bu türün populasyon demografisi ve üreme ekolojisi kapsamlı olarak incelenmiştir. S. xanthoprymnus’ta, ergin eşey oranının dişi eğilimli, juvenil eşey oranının ise dengeli olduğu saptanmıştır. Dişi eğilimli ergin eşey oranı, hayatta kalma oranında görülen eşeysel farklılığın bir sonucudur. Ayrıca, dişiler olasılıkla erkeklerden daha uzun süre yaşamaktadır. Populasyon yoğunluğu, mayıs ayında yavru çıkışıyla birlikte yıl içindeki en yüksek değerine ulaşmıştır. Daha sonra, populasyon yoğunluğu yaz boyunca azalmıştır. Dişi yer sincapları (S. xanthoprymnus), hibernasyondan çıkışı izleyen ilk bir hafta içinde çiftleşmiştir. Daha yaşlı erkekler, skrotal testislerle hibernasyondan çıkmıştır. Eşleşme dönemi, ilk dişinin hibernasyondan çıkması ile başlamış ve yaklaşık 3-4 hafta sürmüştür. S. xanthoprymnus’ta gebelik süresi, 25-26 gündür. Dişiler, yılda sadece bir kez doğum yapmıştır. Yavrular, doğduktan yaklaşık 4 hafta sonra toprak üzerine çıkmıştır. Dişiler bir yaşında, erkekler ise olasılıkla 2 yaşında üremeye başlamıştır. Ergin dişi ve bir yaşındaki erkekler, ağırlıkları yılın en düşük değerindeyken hibernasyondan çıkmıştır. Dişiler, doğuma kadar gebelik süresince ağırlık kazanmıştır. Ağırlıkları, emzirme döneminde hemen hemen sabitken, hibernasyon öncesi dönemde artmıştır. Bir yaşındaki erkekler eşleşme dönemi boyunca ağırlık kazanmıştır. Aksine, daha yaşlı erkekler eşleşme döneminde ağırlık kaybetmiştir. Juvenillerin ağırlığı aktif sezon boyunca artmıştır. Anahtar Kelimeler: Spermophilus xanthoprymnus, populasyon biyolojisi, eşey oranı, üreme, eşleşme, gebelik, emzirme. | |||
| Population biology of Spermophilus xanthoprymnus was studied from May 1999 to April 2001 in Bezirhane Town, Gölbaşı, Ankara. In this study, population demography and reproductive ecology of this species were investigated extensively. In S. xanthoprymnus, sex ratio of adults was female-biased, but the sex ratio of juveniles was balanced. Female-biased adult sex ratio is due to sexual differences in survival. Also, life span is probably longer in females. Population density reached annual highest-level in May when from their natal burrows juveniles emerged. Then, population density decreased during summer. Females S. xanthoprymnus bred within a week after emergence from hibernation. Older males emerged from hibernation with scrotal testes. Mating season started with the emergence of the first female and lasted 3 or 4 weeks. The duration of gestation of S. xanthoprymnus is 25-26 days. Females had only one litter per year. Litters emerged from the natal burrow at about 4 weeks postpartum. Females first reproduced as yearlings. Males probably bred for the first time at age two. Adult females and yearling males emerged from hibernation at their lowest body mass of the year. Females gained weight during gestation until parturition. The body mass was almost constant during lactation, but increased in the prehibernation phase. Yearling males gained weight throughout the mating season. On the contrary, older males lost weight during the mating season. Juveniles increased body mass throughout the active season. Key Words: Spermophilus xanthoprymnus, population biology, sex ratio, reproduction, mating, gestation, lactation. | |||