Stefanos Yerasimos. Azgelişmişlik sürecinde Türkiye. 1. cilt (1974)

Osmanlı-Türk toplumuyla Batı toplumları arasında ilişkilerin karmaşık mekanizmasını göz önüne sermeyi amaçlayan bu eserde, Türkiye’nin azgelişmişlik diye nitelendirilen bugünkü durumuyla sonuçlanan evrim süreci, Türk toplumunu oluşturan unsurların mücadelesinden doğan iç dinamiği ve bu toplumun öteki sosyo-ekonomik sistemlerle ilişkisinin etki-tepkileri içinde gözlemlenmektedir.

Bu açıdan bakılınca Türk toplumunun evrimi kimi zaman iç dinamiğin kimi zamansa dış dinamiğin ön plana çıktığı bir süreç olarak görülür. Bunlardan ilki yeni üretim biçimlerine doğru evrimleşme amacını güderken çok kere yoluna çıkan setlere çarpar kalır. İkincisiyse egemenlik altına alıcı toplumların yararına işleyen “azgelişmiş” üretim biçimleriyle sonuçlanır. Türk toplumuyla Batı toplumları arasında emperyalist ilişkileri doğuran bu süreç, bin yıldan daha gerilere uzanan bir olgunun ifadesidir. Bu yüzden de Türk toplumunun şimdiki durumunu ve gelecekteki evrim imkânlarını kavrayabilmek için bu olgunun bütününü tanımak gerekir.

Türkiye üzerine yapılan en geniş araştırmalardan biri olarak kabul edilen Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye üç cilt halinde ilk kez basıldığı (Gözlem) 1974-77 yılından bu yana, bu konudaki temel kaynaklardan biri olma özelliğini korudu.