Suat Ünlü. Karahanlı Türkçesi satır-arası Kur’an tercümesi (TİEM 235v/3-450r7): giriş-metin-inceleme-analitik dizin. Doktora tezi (2004)

Suat Ünlü. Karahanlı Türkçesi satır-arası Kur’an tercümesi (TİEM 235v/3-450r7): giriş-metin-inceleme-analitik dizin. Doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004, XV+794 s.

Karahanlı Türkçesi Satır Arası Kur’an Tercümesi metni Şirazlı Muhammed b. Hacı Devletşah tarafından H.734/M.1333-1334’te istinsah edilmiş olup Türk ve İslâm Eserleri Müzesi Numara 73 ‘te korunmaktadır. Eserde tefsir bulunmamaktadır. Çevirinin dili esasen Karahanlı Türkçesidir. Tez, Giriş, Metin, Türkçe Dizin, Kaynaklar, Türkçe ve İngilizce Özet bölümlerinden oluşmaktadır. Tezin “Giriş” bölümünde Kur’an Tercümeleri, türleri, eser üzerinde yapılan çalışmalar, eserin tavsifi, dili kısımları yer almaktadır. Çeviri yazı işaretleri de bu bölümde verilmiştir. Tezin “Metin” bölümü, TİEM 235v/3- 450r/7 kısmına aittir. Bu bölümde Arap harfli Türkçe metnin yazı çevrimi yapılmıştır. Kur’an metnine bakarak yapılan onarmalara ve yanlış yazımlara dipnotlarla dikkat çekilmiştir. Bu bölümde yine dipnotlar hâlinde, metinde ve dönemin eserlerinde seyrek geçen veya bu metinde ilk kez tanıklanan sözcük ve ibarelerin de açıklanmasına çalışılmıştır. Metin bölümünü Türkçe Dizin izlemektedir. Burada Türkçe metnin gramatikal dizini hazırlanmıştır. Özel adlar ve Arapça ibareler de Türkçe Dizinde verilmiştir. Sonda kaynaklar yer almaktadır.

The text of Karakhanid Turkish interlinear Koran Translation, we have been studied has copied by Muhammad ibn Haji Daulatshah of Şiraz in 734/ A.C. 1333-1334 and it has been preserved in the Museum for Turkish and Islamic Works (Türk ve İslâm Eserleri Müzesi), No. 73. The language of translation is Karakhanid Turkish, but There are also Khorazm Turkish andOguz dialectal features. My thesis consist of introduction, text, index, bibliography and Turkish and English abstract. İn the introduction of our research, types of translation of Koran, researches on the book, description and the language of the book. Alsa abbreviations, abbreviations of books and journals, and the transcription system are given in this part. Chapter of text consists of TİEM 235v.3-450r.7 and we make a translation of Turkish text which was written Arabic letter. We have numbered each verses of the Koran according to the distinction used in other copies of Koran and we have ordered to compare our text with other copies of Koran, beside the numbers of sheets and lines. The faults of spelling has been corrected by means of text of Koran. We have showed the faults of spelling in the footnote. We have shown the words, which are used, in only works of era or which does not exists in both works and used firstly in our text. After text we have given a grammatical Turkish Index. Also we have given proper nouns and Arabic phrases into the part of index and the dictionary of our work. At the end of work, the bibliography is located