| Tez Künye | Durumu | ||
| Süleymaniye Kütüphanesi Hüsrev Paşa 422 Numaralı Firdevsî Şahnâmesi Minyatürleri / The Miniatures Of Firdowsi’s Shahnameh Copy Kept in the Suleymaniye Library (Hüsrev Pasha 422) Yazar:SERAP TUBA YURTESER Danışman: PROF. DR. BANU MAHİR Yer Bilgisi: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı / Türk İslam Sanatları Bilim Dalı Konu:El Sanatları = Crafts ; Sanat Tarihi = Art History Dizin:Firdevsi = Firdevsi ; Minyatür = Minyature ; Süleymaniye Kütüphanesi = Süleymaniye Library ; Tezhib sanatı = Illumination art ; Türk-İslam sanatı = Turkish-Islamic art ; Yazma eserler = Manuscripts ; Şehname = Şehname | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2009 229 s. | ||
| Bu tezin konusu olan Süleymaniye Kütüphanesi, Hüsrev Paşa 422 numaralı Firdevsî Şahnâmesi, Esedî Tûsî’nin yazdığı Gerşâsbnâme’yi de içinde barındıran, metni genişletilmiş resimli Şahnâme nüshalarından biridir. Eserin yer aldığı Eyüp’teki Hüsrev Paşa Kütüphanesi, Hüsrev Paşa tarafından 1854 yılında yaptırılmıştır. Burada oluşturulan, ancak çeşitli nedenlerle 1957 yılında Süleymaniye Kütüphanesi’ne nakledilen koleksiyonda 714’ü yazma, 445’i matbu olmak üzere toplam 1159 kitap bulunmaktadır. Ketebe ve mülkiyet kayıtları taşımayan eserin Osmanlıların eline nasıl ulaştığı ve Hüsrev Paşa Kütüphanesi koleksiyonuna nasıl dâhil edildiği bilinmemektedir.Yazmanın miklepli cildi zarar gördüğünden muhtemelen XX. yüzyıl başında yenilenerek düz yeşil bir kumaşla kaplanmıştır. Bugünkü 35×24.5 cm ölçülerindeki miklepli cildin iç kapakları düz sarı renk kâğıtla kaplıdır. Yeniden ciltleme işlemi esnasında eserin yaprakları karışmış, bunun sonucunda da Gerşâsbnâme metni eserin 1b-69a yaprakları ile 593b-599b yaprakları arasında yer almıştır. Şahnâme metni bir başlık tezhibiyle eserin 71b yaprağında başlamaktadır. 599 yapraktan oluşan, 4 sütun ve 25 satır halinde, Farsça yazılan eserin metni, 23×13 cm ölçülerindedir.Eser, 8’i Gerşâsbnâme, 33’ü Şahnâme metnine ait olmak üzere 41 minyatür içermektedir. Söz konusu minyatürler iki veya daha fazla nakkaşın elinden çıkmış olup, ufuk hattının yüksek tutulduğu yalın doğa anlayışının yansıtıldığı, kalabalık ve hareketli sahnelere sahiptir. Bu tasvirlerin Safevi yönetiminde İran topraklarında 1565-1585 yılları arasında yapıldığı sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Hüsrev Paşa, Süleymaniye Kütüphanesi, Firdevsî, Şahnâme, Esedî Tûsî, Gerşâsbnâme, Minyatür, Safevî. | |||
| The copy of Firdowsi?s Shâhnâmeh (Suleymaniye Library, Hüsrev Pasha 422) which is the subject of this thesis is one of the illustrated Shâhnâmeh copies with an enlarged text. It also includes Asadi Tusi?s Garshaspnameh. The book collection to which this manuscript belongs, was gathered for the Library of Hüsrev Pasha in Eyüp, built in 1854. It was transferred to Süleymaniye Library in 1957. This collection consists of 1159 books at present, 714 of them are manuscripts and 445 of them are printed books. The examined manuscript does not bear any colophon or ownership record and how this manuscript came into the possession of the Ottomans or how it was included to the collection of Hüsrev Pasha?s Library is a complete mystery.Since the manuscript?s binding with flap was damaged, it was renovated and covered with a flat green cloth probably in the beginning of the XXth century. Interior covers of the present, 35×24.5 cm sized binding are coated with a flat yellow paper. During the rebinding of the book, folios of the manuscript was mingled together and the text of Garshaspnameh was located in between folios 1b-69a and 593b-599b. The text of Shâhnâmeh begins with an unwan illumination on folio 71b. Consisting of 599 folios and written in Persian with 4 columns and 25 lines, the manuscript?s text size is 23×13 cm.The manuscript contains 41 miniatures, 8 of them belongs to the Garshaspnameh and 33 of them to the Shâhnâmeh. The miniatures are the works of two or more artists. They reflect the artists? perceptions of plain nature where the horizon line and perspective are kept high. They also include crowded and busy scenes. As a result they should be painted between the years 1565 and 1585 during the Safavid realm in Iran.Keywords: Hüsrev Pasha, Süleymaniye Library, Firdowsi, Shâhnâmeh, Asadi Tusi, Garshaspnameh, Miniatures, Safavid. | |||