Sultanlar Diyarında Yahudiler (Kutulu) (Yaron Ben-Naeh )

Sultanlar Diyarında Yahudiler (Kutulu) Yaron Ben-Naeh GOA BASIM YAYIN
Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Yahudi toplumu sistematik araştırma konusu olmamıştır. Bu çalışmanın konusu, toplumun biçimlendiği dönem olan 17. yüzyıldır. Osmanlı Yahudileri için ‘Osmanlı Yüzyılı’, Osmanlı Devleti’nin değişimiyle paralel olarak değişen gerçeklere yavaşça uyum sağlama dönemidir. Sürekli değişiklikler ve gelişmeler ileride ‘Sefarad Yahudileri’ olarak anılacak bu Yahudi toplumunun niteliğini oluşturdu.

Yaron Ben-Naeh birincil ve ikincil İbranice, Osmanlıca ve Avrupalı kaynaklardan yararlanarak Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Yahudi toplumunun resmini çiziyor. Kitapta okuyucuyu, betimleyip analiz ettiği genel kent çerçevesinden birimsel ve ruhsal yönlere götürüyor. Fiziksel çevreden başlayarak genel toplumla ilişkilerini tartışıyor, cemaati, organizasyonunu ve yapısını tanımlayıp analiz ettikten sonra Osmanlı Yahudi toplumunun karakteri ve oradan da en küçük hücresi olan aileye iniyor. Yazar, gelişen süreçlerin ve demografik değişikliklerin nedeni olarak ekonomiyi vurguluyor, Osmanlı Yahudileri’nin sosyal ve kültürel niteliklerini belirlemesindeki rolünü belirtiyor ve Müslüman çoğunluk ve diğer azınlıklarla ilişkilerini inceliyor. Çalışmanın her aşamasında, cemaatin Müslüman toplumla birçok düzeyde sıcak ilişkileri ve bu ilişkilerin sonucu olan uyum özellikle vurgulanarak, imparatorluktaki Yahudiler’in, yaşamlarının her yönünü, her düzeyde etkileyişi gösteriliyor. Bu bağlamda yazar bu cemaati durağan ve bölünmüş olarak gören görüş açısına ve İslam yönetiminde geleneksel bir Yahudi cemaati kavramına meydan okuyor.