Teşrifatçı Mehmed Âkif Bey. Târih-i cülûs-ı Sultân Mustafa Han-ı Sâlis (2024)

Teşrifatçı Mehmed Âkif Bey. Târih-i cülûs-ı Sultân Mustafa Han-ı Sâlis=Sultan Üçüncü Mustafa tarihi (inceleme-tenkitli metin). Hazırlayan: E. Afyoncu. İstanbul: TYEKB yayınları, 2024, 630 s. ISBN 9789751759115

Tanıtım

Mehmed Akif Bey’in Târih-i Cülûs-ı Sultân Mustafa Hân-ı Sâlis adlı eseri Osmanlı’daki kaide, usul ve merasimleri ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Bunun yanında bir Osmanlı kroniği hususiyeti de taşıyan eser, 1757-1764 tarihleri arasındaki hadiseleri konu edinmektedir. Bu özelliğiyle hem Osmanlı teşrifatı/protokolü hem de Osmanlı tarihi bakımından birinci dereceden kaynak değeri taşımaktadır. Zira eserde teşrifata dair yıllık Şevval tevcihatları ile diğer azil ve tayinlerle, yeri geldikçe siyasi, askerî, iktisadî vs. konulara dair de önemli bilgiler verilmektedir.

Târih-i Cülûs’un 2012 yılında Süleymaniye Yazma Eser Ktp. Esad Efendi Nr. 2108’deki nüshası esas alınarak bir giriş yazısıyla beraber tıpkıbasımı yapılmıştı. Aradan geçen süreçte eserin İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Şevket Rado Kısmı Nr. 329’da kayıtlı yeni bir nüshası daha tespit edilmiştir. Esad Efendi nüshası 9 Şevval 1174 (14 Mayıs 1761) tarihli bir kayıtla son bulurken, tespit edilen Şevket Rado nüshası 4 Rebiülahir 1178 (1 Ekim 1764) tarihli bir kayıtla son bulmaktadır. Bu da eseri yaklaşık üç sene ileri çekmektedir.

Târih-i Cülûs-ı Sultân Mustafa Hân-ı Sâlis her iki nüsha esas alınarak derkenar notları da dâhil olmak üzere Prof. Dr. Recep Ahıshalı editörlüğünde Prof. Dr. Erhan Afyoncu tarafından yayına hazırlanmıştır. Eserin sonunda ayrıca ayrıntılı bir dizin de yer almaktadır.