Turgutreis 1974 – Ailelerin ve Evlerin Evrimi (Suha Özkan)

Turgutreis 1974 Ailelerin ve Evlerin Evrimi Suha Özkan, Richard Plunz LİTERATÜR YAYINLARI
“Turgutreis 1974 Ailelerin ve Evlerin Evrimi ” kitabı; Bodrum yarımadasında gerçekleştirilen ve 20. yüzyıl sonlarındaki kentleşmeyi ele alan, öncü bir çalışma olması bakımından değerli bir kaynak niteliğindedir. Araştırmanın başladığı 1974 yılında, üç küçük köyün toplam nüfusu 2464 iken bugünlerde özellikle yaz aylarında, 250 binden fazla insanın yaşadığı yeni bir şehre dönüşmüş durumdadır. Bu kitap; modern bir altyapıya sahip olmayan ve genellikle tahıl ve narenciye üretimi yaparak, tarıma dayalı bir yaşam sürdüren köy sakinleri ile onların geleneksel inşaat yöntemleriyle oluşturdukları yapılar ve yaşam kültürlerine odaklanmaktadır. 2000’li yılların başlamasıyla daha çok hizmet ve turizm sektörünün öne çıkmasıyla, ne yazık ki bu evler apartman yaşamına dönüştürüldü ve orijinal yapılar ve çevrelerden geriye çok az şey kaldı. Akdeniz kıyılarıyla aynı zaman diliminde Bodrum Yarımadası’nı da etkileyen bu muazzam kentleşmeye dönüşüm süreci, orijinal yaşam dünyasının tahribat edilmesine neden olmuştur.
 
Kitabın içeriğini oluşturan metin, burada yaşayan on beş ailenin yaşam biçimleri, geçim kaynakları ve kültürlerine odaklanırken, bu kapsamda gerçekleştirilen140 orijinal çizim, 250 fotoğraf ile titiz bir şekilde belgelenmiştir. Ayrıca yarımadanın iki bin yılı aşkın tarihsel gelişim süreci resmi kaynak ve kayıtlardan araştırılarak, kitabın metnine dahil edilmiştir. Bu çalışma, aynı zamanda geleneksel yapı elemanları ve yöntemleri ile onların modern pratiğe geçişini de içeren bir sözlük çalışmasını da içermektedir.
 
Kolombiya Üniversitesi’nde Mimarlık Bölümü’nde profesör olan Richard Plunz ile ODTÜ’de Mimarlık Bölümü’nde “fahri profesör” olan Suha Özkan tarafından hazırlanan bu kitabın saha araştırma çalışmaları, tüm dönem boyunca kitabın yazarlarının önderliğinde Kolombiya Üniversitesi ile Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden oluşturulan ekip tarafından gerçekleştirilmiştir.
 
Özkan, 1982-2006 yılları arasında “Ağa Han Mimarlık Ödülü” organizasyonunda genel sekreter yardımcısı ve genel sekreter olarak görev yapmıştır, şimdi de Bodrum Mimarlık Kütüphanesi’nin kurucusudur.
Plunz, 1974’ten beri Kolombiya’da mimarlık profesörüdür ve burada Mimarlık Bölümünü ve Kentsel Tasarım Programını yönetmiştir. Şu anda Kolombiya Dünya Enstitüsü’nde Kentsel Tasarım Laboratuvarı’nın yöneticisidir.
 
İçindekiler;
 
Önsöz: Günümüzün Turgutreis’i
Giriş: Biz Ne Yaptık?
Tarih Boyunca Çevre                       
Tarım ve Su
Tahıl Döngüsü
Ali ve Nesibe Yavuz             
Rabia Tolgar             
Mehmet ve Ayten Türk        
Mehmet Ali ve Ayten Gümüş           
Hüseyin ve Niyase Keskin; Mehmet ve Hesna Keskin      
Hakkı ve Zeynep Alkaç        
Ali ve Zeynep Karakaş         
Ayşe Saygı    
Hatice Atilla   
Aydın ve Zeynep Süzen       
Hatem ve Nurten Dengiz      
Hasan Girgin 
Ahmet ve Hatice Muğlalı      
Şevki ve Zehra Bağcı           
Muharrem Çaputçu, Hasan ve Fatma Çaputçu      
1974-1997 Konut Formu ve Kültürün Yerinden Edilişi        
1997’de On Beş Aile 
Yerel Terimler Sözlüğü         
Görseller Listesi: Fotoğraf ve Şekiller