| Tez Künye | Durumu | ||
| Türk basınına göre Türkiye’nin NATO’ya girişi (1945-1952) / Turkey’s joining NATO according to Turkish press (1945-1952) Yazar:MEHMET UYSAL Danışman: PROF. DR. AHMET ÖZGİRAY Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History ; Türk İnkılap Tarihi = History of Turkish Revolution Dizin:Amerika = America ; Basın = Press ; Gazeteler = Newspapers ; Gazeteler = Newspapers ; NATO = North Atlantic Treaty Organisation ; Türk basını = Turkish press ; Türk-Amerikan ilişkileri = Turkish-American relations ; Türkiye = Turkey | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2003 387 s. | ||
| ÖZET Atatürk’ün önderliğinde 1923’de kurulan Türkiye Cumhuriyeti ‘nin dış politikası “yurtta banş, dünyada banş” ilkesini benimsemiştir. Bu amaçla genç Türkiye Cumhuriyeti, geçmişteki acı hatıralan unutup bütün komşuları ile barış içinde yaşamak istiyordu. Dış politikamızın temeli barış olacaktı. ilk olarak 17 Aralık 1925 ‘de Kuzey komşusu Sovyetler Birliği ile “Türk- Sovyet Dostluk, Tarafsızlık ve İyi komşuluk Antlaşması” imzalandı. İtalya’nın Akdeniz’de bir tehdit unsuru olmaya başlamasından sonra Türkiye’nin önderliğinde 9 Şubat 1934’de Balkan Antantı kuruldu. Bu birliğe, Türkiye’nin yanı sıra Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya katıldı. Ayrıca yine Türkiye’nin önderliğinde 8 Temmuz 1937’de İran, Irak ve Afganistan’ın katılması ile Sadabat Paktı kuruldu. Bu kurulan paktlar ile Türkiye çevresini güvenlik çemberine almış oluyordu. 193 9 ‘da başlayan II.Dünya Savaşı, Dünya’ da ve Merkez Avrupa’da pek çok değişikliğe sebep oldu.Milyonlarca insan hayatını kaybetti. Başta sınırlar altüst oldu. Sovyetler Birliği Komünizm rejimi ile bütün Avrupa’yı Sovyetleştirmeye başladı. Sovyetler Birliği’nin, Türkiye’ye ültimatom vererek Boğazlardan ve Doğu Anadolu’dan toprak talep etmesi üzerine ABD ve İngiltere, Sovyetler Birliği’ne karşı Türkiye’nin yanında yer aldılar. II.Dünya Savaşı’mn iki galibi Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri. Her iki ülkenin de amaçlan kendi sınırlarını koruyarak ideolojilerini yaymaktı. Avrupa ülkeleri Sovyetler Birliği’nin yayılmacı politikasına karşı Amerika’nın Truman Doktrini ve Marshall Planı ile yardımını sağladılar. Avrupa ülkeleri önce Brüksel Antlaşması ileönce güçlerini birleştirdiler ve ardından Senatör Vandenberg’in önerileri doğrultusunda Amerika’nın da katılımı ile NATO kuruldu. Türkiye,4 Nisan 1949 ‘da kurulan NATO ‘nun dışında kaldı. Bunun üzerine Türkiye’nin Akdeniz Birliği’ni kurma çalışmaları da başarısız oldu. 1950’de Kore Savaşı başlayınca Türkiye Amerika ve Birleşmiş Milletlerin yanında yer aldı. Türkiye bu çabalan sonucunda 18 Şubat 1952’de NATO’ya resmen katıldı. | |||
| ABSTRACT Under Atatürk’ s leadership founding on 1923 Republic of Turkey had underlined her basic principal as “peace at home, peace in the world.” On 1925 signed a treatment with her northern Neigbour USSR a good neighbourhood, friendship an non- aggression pact. Under Turkish leadership an aggrement with the Balkan Countries was made aganist the threatment of Italy to Mediterranian countries so a pact was signed between regional countries. Following, Pact of Sadabad was established so as to set a ring of security of its borders. As World War n. was begun on 1939,World destiny was completely changed particularly for Central Europa. Post War World n. million were killed. The borders of countries were changed at a great scale. Most of the free countries lost their freedom by Russian invasion and most them accepted Roussian sovereignity. Beforehand England and then USA supported Turkey after increasing insolent threatment of Russia against Turkey. Post World War n, two- axis World was issued; one was USA and the other was USSR. These countries were willing to enlarge their ideolojies or at least to keep where they were. USA supported European Countries againts USSR’s inclination of expansion for European Countries. USA supported democratic countries with both economical and political organisations by Truman’s Doctrine and then Marshall Plan. European countries joined their powers by an aggrement in Brussels and afterwards USA with the proposal of Senator Vandenberg, decided on founding NATO. Turkey was left outside of NATO foundation in 1949, April 4. And then hoping to organize a mediterranian aggrement but couldn’t succeeded. As Korean struggle began on 1950, Turkey supported and helped USA as a member of UN. At last on 1952, Feb. 18 won over fruit of its efforts. rv | |||