Türk Kadın Boks Tarihinde Bir İz: Demir Yumruk Şennur Demir’in Hayatı, Kariyeri ve Türk Boksuna Katkıları

Yıl 2024, Sayı: 15, 131 – 153, 31.07.2024

Yenal Ünal

Öz

Şennur Demir is an extremely important puncher who has written her name strongly in the history of Turkish women’s boxing. She attracted all the attention especially with her World Championship success at +81 kg in the 2022 World Women’s Boxing Championship hosted by the International Boxing Association (IBA) in Turkey on May 8-20, 2022. Turkey completed the organization hosted by Turkey as a team champion. Ayşe Çağırır at 48 kg, Buse Naz Çakıroğlu at 50 kg, Hatice Akbaş at 54 kg and Busenaz Sürmeneli at 66 kg won gold medals at the World Championship. The championship, hosted by Istanbul, made Turkish women’s boxing history. In the tournament, which was the most successful World Championships of Turkish women’s boxing in terms of the total number of medals, national punchers broke a record by surpassing the 2008 World Championships, where 2 titles were won. This significant success has visibly increased the interest in boxing in Turkey. Especially among women, boxing has gone from being a prejudiced sport to one of curiosity. After the great success in 2022, an increase was observed in the number of young women who registered and started this sport in boxing gyms operating under the Provincial Youth and Sports Directorates. Within the scope of this paper, National Boxer Şennur Demir, who became the World Champion at +81 kg in the World Championship in question and achieved high level success in previous international tournaments, has been the subject of research on some fronts. In the paper, first of all, the life story and the development of the career of Şennur Demir, about whose life and career there is almost no scientific research, has been researched by utilizing primary sources. Then, based on this information, her contributions to the history of Turkish women’s boxing were tried to be examined and analyzed from many different fronts. Due to the fact that there is almost no scientific study on the subject at the moment, the National Boxer Şennur Demir was contacted directly and the personal archive of the athlete was utilized. Therefore, in this study, which is thought to contribute to future boxing history research; the archive of the athlete was directly utilized. Since this paper is one of the first studies in its field, it is possible that it may contain some shortcomings. However, it is expected to make a contribution to the history of Turkish boxing that cannot be ignored and to serve as a source for new studies.

Anahtar Kelimeler

Şennur Demir, Boxing, Boxing History, Türkiye, World Championship.

Kaynakça

• “Şennur Demir’in Kişisel Arşivi, Bilgi, Belge ve Dokümanlar”, Belgelere erişim tarihi 2024.
• “Şennur Demir ile Yapılan Mülakat”, Mülakat Tarihi: 03.02.2024. Mülakata erişim linki: https://www.youtube.com/watch?v=YTuVPpvZIvg&t=163s (31.03.2024 tarihin-de erişildi).
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’den Tarihi Başarı”, Sayı 3755, 23.05.2022.
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’e Coşkulu Karşılama”, Sayı 3756, 24.05.2022.
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’den Rektör Uzun’a Ziyaret”, Sayı 3756, 24.05.2022.
• Bartın Pusula, “Demir Dünya Şampiyonu Oldu”, Sayı 3789, 23.05.2022.
• Bartın Pusula, “Demir: Hiç Kimse İnandığı Şeylerden Vazgeçmesi”, Sayı 3790, 24.05.2022.
• Bartın Pusula, “Coşkulu Karşılama”, Sayı 3790, 24.05.2022.
• Cumhuriyet, “Altın Çocuklar”, Sayı 35250, 24.05.2022.
• Ana Britannica Ansiklopedisi, Cilt IV, Ana Yayıncılık, İstanbul, 1987.
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt III, Gelişim Yayınları, 1986.
• Gelişim Hachette Alfabetik Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt II, Gelişim Yayınları, 1984.
• Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi, Cem Atabeyoğlu, Fotospor Yayınları, İstanbul, 1991.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk (1919-1920), Cilt I, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, İstan-bul, 1970.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (1906-1938), Cilt II, 5. Bs. Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
• Aydın, Baki, Türk Boks Tarihi 1911-2020, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Cebesoy, Ali Fuat, Millî Mücadele Hatıraları, 2. Bs. Temel Yayınları, İstanbul, 2010.
• Ertan Temuçin Faik vd. Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, 3. Bs. Siyasal Kitabevi Yayınları, Ankara, 2014.
• Hiçyılmaz, Ergun, Türk Spor Tarihi, Demet Ofset, İstanbul, 1974.
• İnönü, İsmet, Hatıralar, 4. Bs. Bilgi Yayınevi, Ankara, 2014.
• Karakaya, Yunus Emre, Erken Dönemden Moderniteye Spor Tarihi, Nobel Yayınları, Anka-ra, 2022.
• Mutlu, Mustafa, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Beden Terbiyesi ve Sporda Öncü Bir İsim: Selim Sırrı Tarcan (1874-1957), Libra Kitap, İstanbul, 2020.
• Odyakmaz, Cevad, Mondros-Sevr ve Mudanya-Lozan, Togan Yayınları, İstanbul, 2013.
• Orbay, Rauf, Cehennem Değirmeni, Truva Yayınları, İstanbul, 2004.
• Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları (1920-1945), Cilt I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
• Şengül, Kenan, Boks Tarihi, Başkent Yayınevi, Ankara, 1991.
• Turan, Refik vd. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, 18. Bs. Okutman Yayıncılık, Ankara, 2011.
• Yıldız, Doğan Çağlar Boyu Türklerde Spor, Telebasım Yayınları, İstanbul, 2002.
• Çemç, Muhammed Sıddık, Alper Akbulut, “Fighting for Life: Historical Development of Boxing in Turkish Culture”, Sportive, Volume VI, Issue 2, 2023, pp. 101-110.
• Kaya, Murat, “Dünya Güzellik Kraliçesi Keriman Halis Hanım’ın İzmir Ziyareti ve Basına Yansımaları”, Tarih ve Günce, Sayı 7, 2020, ss. 247-276.
• İmamoğlu, Mehmet, Osman İmamoğlu, “Roma Zamanı ve Öncesinde Çıplak Yumruk ve Eldivenli Boks”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt XI, Sayı 59, 2018, ss. 560-567.
• Ünal, Yenal “Millî Mücadele’de Bartın”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı 25, 2016, ss. 609-667.
• Ünal, Yenal, “Millî Mücadele: Mondros Mütarekesi’nden Sevr Antlaşması’na Türkiye’de Yaşanan Siyasi Gelişmeler”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-Kurtuluş, Kuruluş ve Mo-dernleşme (1920-1938), ed. Nurgün Koç, Cilt I, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2019, ss. 92-150.
• Akbulut, Alper, Taekwondo ve Boks Antrenörlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Karşı-laştırılması, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Antal-ya, 2018.
• Kahraman, Harun, “Türk Millî Takımında Yer alan Boksörlerin Boks Sporuna Başlama Nedenleri ve Beklentilerinin Belirlenmesi”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bi-limleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
• Öztürk, Yusuf, “Türk Boks Antrenörü Profilinin Sportif Başarıyla İlişkisi”, Sakarya Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2006.
• Uçar, Ayşe Deniz, “Türkiye Amatör Boks Müsabakalarındaki Davranışların İller Arası Karşılaştırılması”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2007.
• Uçar, Mehmet, “Boksta Ayakta Dansın Müsabaka Sonucuna Etkisi”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2007.

Türk Kadın Boks Tarihinde Bir İz: Demir Yumruk Şennur Demir’in Hayatı, Kariyeri ve Türk Boksuna Katkıları

Yıl 2024, Sayı: 15, 131 – 153, 31.07.2024

Yenal Ünal

Öz

Şennur Demir, Türk kadın boks tarihine adını güçlü bir biçimde yazdırmış son derece önemli bir sporcudur. Özellikle 8-20 Mayıs 2022 tarihinde Uluslararası Boks Birliği (IBA) tarafından Türkiye’nin ev sahipliğinde düzenlenen 2022 Dünya Kadınlar Boks Şampiyonası’nda +81 kiloda elde ettiği Dünya Şampiyonluğu başarısıyla birlikte bütün dikkatleri üzerine çekmiştir. Türkiye’nin, ev sahipliğinde düzenlenen organizasyonu Türkiye takım hâlinde şampiyon tamamlamıştır. Söz konusu Dünya Şampiyonası’nda 48 kiloda Ayşe Çağırır, 50 kiloda Buse Naz Çakıroğlu, 54 kiloda Hatice Akbaş ve 66 kiloda Busenaz Sürmeneli altın madalya kazanmıştır. İstanbul’un ev sahipliğinde düzenlenen şampiyona, Türk kadın boks tarihine geçmiştir. Toplam madalya sayısı bakımından Türk kadın boksunun en başarılı Dünya Şampiyonası’nın yaşandığı turnuvada millî sporcular, 2 şampiyonluğun kazanıldığı 2008 Dünya Şampiyonası’nı geride bırakarak rekor kırdılar. Ortaya çıkan bu önemli başarı Türkiye’de boks sporuna olan ilgiyi gözle görünür ölçüde arttırmıştır. Özellikle kadınlar arasında boks, ön yargıyla yaklaşılan bir spor dalı olmaktan çıkıp merak edilen bir spor dalına dönüşmüştür. 2022 yılında gelen büyük başarıdan sonra İl Gençlik ve Spor Müdürlüklerine bağlı olarak faaliyet gösteren boks spor salonlarına kayıt olup bu spora başlayan genç kadınların sayısında artışlar gözlemlenmiştir. Bu bildiri kapsamında; söz konusu Dünya Şampiyonası’nda +81 kiloda Dünya Şampiyonu olan, önceki uluslararası turnuvalarda üst düzey başarılar elde eden Millî Boksör Şennur Demir bazı yönlerden araştırma konusu yapılmıştır. Bildiride öncelikle hayatı ve kariyeri hakkında hemen hemen hiçbir bilimsel araştırma bulunmayan Şennur Demir’in hayat hikâyesi ve kariyerinin gelişimi birinci el kaynaklardan faydalanmak suretiyle araştırılmıştır. Akabinde bu bilgilerden hareketle onun Türk kadın boks tarihine olan katkıları birçok farklı cepheden incelenmeye ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Konu hakkında şu an için hemen hemen hiçbir bilimsel çalışmanın bulunmaması nedeniyle Millî Boksör Şennur Demir ile doğrudan doğruya temas sağlanmış ve sporcunun kişisel arşivinden istifade edilmiştir. Dolayısıyla sonraki boks tarihi araştırmalarına katkı sağlaması düşünülen bu çalışmada; doğrudan doğruya sporcunun arşivinden faydalanılmıştır. Bu bildiri çalışmasının alanında ilk çalışmalardan biri olması hasebiyle bazı eksiklikleri bünyesinde barındırması olasıdır. Ancak Türk boks tarihine göz ardı edilemeyecek ölçüde bir katkı sunması ve yeni çalışmalara kaynaklık etmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Şennur Demir, Boks, Boks Tarihi, Türkiye, Dünya Şampiyonası.

Kaynakça

• “Şennur Demir’in Kişisel Arşivi, Bilgi, Belge ve Dokümanlar”, Belgelere erişim tarihi 2024.
• “Şennur Demir ile Yapılan Mülakat”, Mülakat Tarihi: 03.02.2024. Mülakata erişim linki: https://www.youtube.com/watch?v=YTuVPpvZIvg&t=163s (31.03.2024 tarihin-de erişildi).
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’den Tarihi Başarı”, Sayı 3755, 23.05.2022.
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’e Coşkulu Karşılama”, Sayı 3756, 24.05.2022.
• Bartın 74 Haber, “Şennur Demir’den Rektör Uzun’a Ziyaret”, Sayı 3756, 24.05.2022.
• Bartın Pusula, “Demir Dünya Şampiyonu Oldu”, Sayı 3789, 23.05.2022.
• Bartın Pusula, “Demir: Hiç Kimse İnandığı Şeylerden Vazgeçmesi”, Sayı 3790, 24.05.2022.
• Bartın Pusula, “Coşkulu Karşılama”, Sayı 3790, 24.05.2022.
• Cumhuriyet, “Altın Çocuklar”, Sayı 35250, 24.05.2022.
• Ana Britannica Ansiklopedisi, Cilt IV, Ana Yayıncılık, İstanbul, 1987.
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt III, Gelişim Yayınları, 1986.
• Gelişim Hachette Alfabetik Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt II, Gelişim Yayınları, 1984.
• Türk Spor Tarihi Ansiklopedisi, Cem Atabeyoğlu, Fotospor Yayınları, İstanbul, 1991.
• Atatürk, Mustafa Kemal, Nutuk (1919-1920), Cilt I, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, İstan-bul, 1970.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (1906-1938), Cilt II, 5. Bs. Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1997.
• Aydın, Baki, Türk Boks Tarihi 1911-2020, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Cebesoy, Ali Fuat, Millî Mücadele Hatıraları, 2. Bs. Temel Yayınları, İstanbul, 2010.
• Ertan Temuçin Faik vd. Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, 3. Bs. Siyasal Kitabevi Yayınları, Ankara, 2014.
• Hiçyılmaz, Ergun, Türk Spor Tarihi, Demet Ofset, İstanbul, 1974.
• İnönü, İsmet, Hatıralar, 4. Bs. Bilgi Yayınevi, Ankara, 2014.
• Karakaya, Yunus Emre, Erken Dönemden Moderniteye Spor Tarihi, Nobel Yayınları, Anka-ra, 2022.
• Mutlu, Mustafa, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Beden Terbiyesi ve Sporda Öncü Bir İsim: Selim Sırrı Tarcan (1874-1957), Libra Kitap, İstanbul, 2020.
• Odyakmaz, Cevad, Mondros-Sevr ve Mudanya-Lozan, Togan Yayınları, İstanbul, 2013.
• Orbay, Rauf, Cehennem Değirmeni, Truva Yayınları, İstanbul, 2004.
• Soysal, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları (1920-1945), Cilt I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
• Şengül, Kenan, Boks Tarihi, Başkent Yayınevi, Ankara, 1991.
• Turan, Refik vd. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, 18. Bs. Okutman Yayıncılık, Ankara, 2011.
• Yıldız, Doğan Çağlar Boyu Türklerde Spor, Telebasım Yayınları, İstanbul, 2002.
• Çemç, Muhammed Sıddık, Alper Akbulut, “Fighting for Life: Historical Development of Boxing in Turkish Culture”, Sportive, Volume VI, Issue 2, 2023, pp. 101-110.
• Kaya, Murat, “Dünya Güzellik Kraliçesi Keriman Halis Hanım’ın İzmir Ziyareti ve Basına Yansımaları”, Tarih ve Günce, Sayı 7, 2020, ss. 247-276.
• İmamoğlu, Mehmet, Osman İmamoğlu, “Roma Zamanı ve Öncesinde Çıplak Yumruk ve Eldivenli Boks”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt XI, Sayı 59, 2018, ss. 560-567.
• Ünal, Yenal “Millî Mücadele’de Bartın”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı 25, 2016, ss. 609-667.
• Ünal, Yenal, “Millî Mücadele: Mondros Mütarekesi’nden Sevr Antlaşması’na Türkiye’de Yaşanan Siyasi Gelişmeler”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-Kurtuluş, Kuruluş ve Mo-dernleşme (1920-1938), ed. Nurgün Koç, Cilt I, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2019, ss. 92-150.
• Akbulut, Alper, Taekwondo ve Boks Antrenörlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Karşı-laştırılması, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Antal-ya, 2018.
• Kahraman, Harun, “Türk Millî Takımında Yer alan Boksörlerin Boks Sporuna Başlama Nedenleri ve Beklentilerinin Belirlenmesi”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bi-limleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
• Öztürk, Yusuf, “Türk Boks Antrenörü Profilinin Sportif Başarıyla İlişkisi”, Sakarya Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2006.
• Uçar, Ayşe Deniz, “Türkiye Amatör Boks Müsabakalarındaki Davranışların İller Arası Karşılaştırılması”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2007.
• Uçar, Mehmet, “Boksta Ayakta Dansın Müsabaka Sonucuna Etkisi”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2007.

Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here