Түрк тарыхнаамасында кыргыздар

Tez KünyeDurumu
Түрк тарыхнаамасында кыргыздар / Türk tarih yazıcılığında Kırgızlar
Yazar:AYPERİ MONOLDOR KIZI
Danışman: YRD. DOÇ. DR. ROZA ABDIKULOVA
Yer Bilgisi: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı
Konu:Tarih = History
Dizin:Kırgız Türkleri = Kyrgyz Turks ; Kırgızistan = Kyrgyzstan ; Kırgızlar = Kyrgyzs ; Tarihçilik = Historiography ; Türk-Kırgız ilişkileri = Turkish-Kirghiz relations ; Türkiye = Turkey
Onaylandı
Yüksek Lisans
Kırgızca
2018
192 s.
Kırgızistan bağımsızlığını kazandığı ilk günden bu yana Türkiye Cumhuriyeti ile çeşitli alanlarda iş birliği geliştire gelmektedir. Siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkilerin yanısıra özellikle bilimsel açıdan da bir çok ortak çalışmaların yoğun olarak yürütüldüğü görülmektedir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu andan itibaren Orta Asya tarihi ve burada yaşayan yerel halkları araştıran konular üzerinde durmuşlardır. Türkiye Cumhuriyeti tarih araştırmalarında Kırgızların geçmişi ve kültürüyle ilgili tarihȋ eserler, bilimsel makaleler, dergiler ve kurumsal anlamda enstitüler bulunmaktadır. Bu bağlamda söz konusu tezde yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde araştırmaya yer verilmiştir. Tez, giriş, üç bölüm, sonuç, kaynaklar listesi ve eklerden oluşmaktadır. Tezin Giriş kısmında konunun güncelliği, amacı, işlenecek konuları, tarihi kaynakları, araştırma metodolojisi, bilimsel ve pratik önemi, coğrafi kapsamı, kronolojik sınırlılıkları, bilime katkısı ve kazandırdığı yenilikler ele alınmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde, Kırgız Tarihinin Türk tarih yazımındaki başatı üzerine durulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nde Kırgız Tarihinin araştırılmasına katkı sağlayan enstitüler ve bilimsel dergiler hakkında bilgiler verildi. Bunların yanısıra bilimsel araştırma enstitülerinde ve bilimsel dergilerde de yer alan Kırgız Tarihi ile ilgili bilgiler yer almıştır. Ikinci bölüm ise 1923-1990 yıllarını kapsamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ilk yıllarından itibaren Orta Asya’daki Türk Devletlerinin bağımsızlığa kavuşmasına kadarki süre zarfında Kırgız Tarihiyle ilgili tarihsel bilgiler kaleme alındı. Özellikle burada Kırgız etnografyasını temel alan bilgilere yer verilmektedir. Bununla birlikte o dönemlere ait seyahatnameler de tarihi kaynak olarak özel bir yer tutmaktadır. Üçüncü bölüm ise 1990-2016 yılları arasını ihtiva etmektedir. Burada Kırgızistan’ın bağımsızlığını kazanması sonrasında Türk tarihçiliği içinde Kırgız tarihiviii araştırılmaları üzerinde yoğunlaşıldı. Kırgızların siyasi, sosyo-ekonomik ve kültürel tarihi yönleri ele alındı. Tezin sonuç kısmında araştırmada elde edilen sonuçlar ve bilimsel yenilikler yer almaktadır. En son olarak ise kaynaklar listesi ve eklere yer verilmiştir. Anahtar Sözcükler: Türkiye, Kırgızlar, bibliyografi, tarih, tarih yazıcılığı.
Кыргызстан эгемендүүлүгүн алгандан бери Түркия Республикасы менен ар тараптуу иштерди алып барууда. Анда саясий, маданий, экономикалык байланыштардан тышкары илим жаатында да тыгыз орток иштер жүргүзүлүп келүүдө. Мындан сырткары буга чейин эле Түркия Республикасы түптөлгөн мезгилден тарта аталган мамлекетте Орто Азия тарыхын изилдөө жана андагы элдерди изилдөө актуалдуу тарыхый темаларга айланып келген. Анда Түркия Республикасындагы тарыхый изилдөөлөрдө кыргыздар жана алардын өтмүшү, маданиятына байланышкан тарыхый эмгектер, илимий макалалар жана анда роль ойногон институттар, журналдар орун алат. Аталган диссертация жогорудагы маселелерди изилдеп иликтөөгө арналды. Илимий иш – кириш сөз, үч бөлүм, корутунду, пайдаланылган адабияттардын тизмеси жана тиркемелерден турат. Диссертациянын киришүү бөлүмүндө теманын актуалдуулугу, максаты, милдеттери, тарыхый булактары, изилдөө методологиясы, илимий-практикалык мааниси, теманын географиялык алкагы, хронологиялык чеги жана илимге киргизген жаңылыгы тууралуу маалыматтар орун алды. Изилдөөнүн биринчи бөлүмүндө түрк тарыхнаамасында кыргыз тарыхынын изилденүү башаты каралды. Түркия Республикасында кыргыз тарыхынын изилденүүсүнө салым кошкон институттар, журналдар тууралуу маалыматтар берилди. Аны менен калбастан илим изилдөө институттар жана илимий журналдарда аздыр көптүр кездешкен кыргыз тарыхына байланыштуу маалыматтар да орун алды. Экинчи бөлүмдө болсо 1923-1990-жылдарды камтыган, тактап айтканда Түркия Республикасы түптөлгөндөн тарта Орто Азия түрк мамлекеттеринин

Download: Click here