| Tez Künye | Durumu | ||
| Azerbaycan`nın tarihi coğrafyası / The Historial geographi of Azerbaijan Yazar:VAGUİF RASSOULOV Danışman: PROF.DR. EŞREF BUHARALI Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü Konu:Coğrafya = Geography ; Tarih = History Dizin:Azerbaycan = Azerbaijan ; Coğrafya = Geography ; Tarihi coğrafya = Historical geography ; Türk tarihi = Turkish history | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2000 195 s. | ||
| Resulov, Vagif, Azerbaycan’ın Tarihi Coğrafyası. Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Eşref Buharalı, VIII- 195 s. Özet Azerbaycan adı M.Ö. IV yy.da ortaya çıkmış, bu tarihlerde hakim Atropat ülkeyi kendi idaresinde birleştirmiş, daha sonra ülke onun adıyla anılmıştır. Azerbaycan İslamiyet’e kadar Atropatena ve Albaniya adlanan iki kısımdan oluşuyordu. Başlıca şehirleri Derbent, Kabala, Berde, Erdebil ve Ganzak idi. Hilafet döneminde Azerbaycan, aynı adlı eyaletin önemli bir parçası idi. Arran adlanan kuzey kısımda, dini farklılıktan dolayı Berde’ den idare edilen vilayet oluşturulmuştu. Bu dönemde Kür nehrinin kuzeyi Şirvan adlanmaya başlamıştı. Ülkeden İpek Yolu ve Kuzey Yolu olarak bilinen önemli ticaret yolları geçiyordu. Başlıca şehirleri Derbent, Tiflis, Berde, Gence, Şamahı, Erdebil, Marağa ve Tebriz idi. Selçuklular döneminde Azerbaycan’ın etnik yapısında önemli değişiklikler gerçekleşmişti. Selçuklu hakimiyetinde Azerbaycan, bazen bir bütün olarak Tebriz’den, bazen de Gence (Arran) ve Tebriz olmak üzere iki merkezden idare edilmişti. Şirvanşahlar vassal durumunda idi. Şamahı, (bence) Nahçıvan, Tiflis, Debil, Erdebil, Tebriz ve Marağa başlıca şehirlerdendi İlhanlı dönemi Azerbaycan’ın Türkleşmesinin son büyük aşaması sayılabilir. Bu dönemde Azerbaycan Şirvan, Arran, Muğan ve Guştefsi eyaletleri, Nahçıvan, Merend, Tebriz, Bişkin, Erdebil, Serab, Sultaniye, Marağa ve Hoy tümenlerinden oluşan idari bölgü sistemi ile yönetiliyordu. Karakoyunlu’lar ve Akkoyunlu’lar döneminde bu idari bölgü bir ölçüde muhafaza edilmişti. Başlıca şehirler Şamahı, Gence, Tebriz, Sultaniye ve Marağa idi Safevi’ler döneminde Azerbaycan’da 4 beylerbeylik tesis edilmişti. Şirvan, Karabağ, Çukurseed ve Tebriz beylerbeylikleri Beylerbeylikler vilayetlere 188bölünüyordu. Azerbaycan hanlıklarının oluşumunda bu idari bölgü etkili olmuştu. XVIII yy. da Azerbaycan’da en önemlileri Küba, Seki, Karabağ, Urmiye hanlıkları olmak üzere 23 küçük siyasi teşekkül ortaya çıkmıştı. Şamanı, Gence, Tebriz ve Erdebil başlıca şehirlerdendi 1828 yılı Türkmençay anlaşmasıyla Azerbaycan iki kısma ayrılmış, kuzeyde Rus idaresi kurulmuş, güneyde Kaçarlara bağlı Azerbaycan eyaleti tesis edilmişti. 189 | |||
| Resulov, Vagif, The Historial Geosraphi of Azerbaijan. Master Degree Thesis, Advisor: Prof. Dr. Bukharali Ashraf, p. VIII -195. SUMMARY The name of Azerbaijan occurred in the IV. Century, in this period ruler Atropat united the country under his authority and later the country began to be called by his name. Azerbaijan was composed of two parts called Atropatena and Albania until Islamism. The names of its main provinces were Derbent, Kabala, Berde, Erdebil and Ganzak. In the period of the Caliphate, Azerbaijan was an important part of the state of the same colled country. In the northern part called Arran; a province was established that was ruled from Berde due to the difference of religion. At this period, the northern part of the river Kur was called as Shirvan. Important trade roads known as the Silk Road and the Northern Road passed through the country. Its main provinces were Derbent, Tiflis, Berde, Gence, Shamakhı, Erdebil, Tabriz and Maraga. In the era ofSeljuk civilization, important changes took place in the ethnic structure of Azerbaijan. Under the rule ofSeljuk, Azerbaijan was sometimes directed from Tebriz as a whole and sometimes from two centres, namely Arran and Tabriz. Shirvanshah was under occupation. The main provinces were Shamahi, according to me, Nakhichevan, Tifüs, Debil, Erdebil, Tabriz and Maraga. The era of ilhanlı civilization can be considered as the latest stage of becoming Turkish. In this period Azerbaijan was ruled by an administrative system composed of the states of Shirvan, Arran, Mugan, and Gushtesfi and the divisions of Nakhichevan, Merend, Tabriz, Bishkin, Erdebil, Serab, Sultaniye, Maraga and Hoy. In the era of Karakoyunlu and Akkoyunlu civilizations this administrative system was retained to some extent The main provinces were Shamahi, Gence, Tabriz, Sultaniye and Maraga. 190In the era of Safevi civilization, 4 principalities were founded in Azerbaijan. These were Shirvan, Karabağ, Chukurseed and Tabriz principalities. These principalities were divided into provinces. This administrative system played an important role in the development of Azerbaijan khanates. In the XVIII. Century 23 small political formations appeared in Azerbaijan and the most important of them were Kuba, Sheki, Karabag and Urmiye. Shamahı, Gence, Tabriz and Erdebil were the main provinces. In the year 1828 Azerbaijan was divided into two parts by Turkmenchay Treaty, in the northern part the Russian state was established and in the south, the state of Azerbaijan bound to the Kachar civilization was formed 191 | |||