| Tez Künye | Durumu | ||
| VIKOR yönteminin su kalitesi çalışmalarında kullanımı üzerine bir örnek: boğacık deresi (Giresun) / An example on the use of VIKOR method in water quality studies: boğacik creek (Giresun) Yazar:AHMET AHISKALI Danışman: DOÇ. DR. TAMER AKKAN ; DOÇ. DR. EREN BAŞ Yer Bilgisi: Giresun Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 62 s. | ||
| Son yıllarda yaşanan çevre felaketleriyle birlikte doğal kaynakların mevcudiyetine zarar verilmeden sürdürülebilir kullanımının önemini daha da anlaşılabilir hale getirmiştir. Özellikle sucul ekosistemlerdeki bozulmaların yaratmış olduğu yaygın etkinin beraberinde oluşturduğu sosyoekonomik problemler bu alandaki çalışmaların önünü açmaktadır. Sucul ekosistemlerde gerçekleştirilen izleme çalışmalarındaki temel problemler yüksek ekonomik maliyet, veri tabanı eksikliği, değerlendirmelerde ele alınan standartlar ve uzman yorumları arasındaki farklılıklar gibi birçok unsurun gösterilebileceği karmaşık bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda özellikle karar vericilerin kararlı bir şekilde tercih yapamadığı veya tercihlerini açıklayamadığı durumlarda, çok kriterli karar vermede yararlı bir yöntem olarak VIKOR yöntemi kullanılmaktadır. Bu çalışmada ülkemizde ilk defa bir tatlısu kaynağının değerlendirilmesinde kilit rol olan istasyon seçimine bir örnek olması amacıyla karmaşık sistemlerin çok kriterli optimizasyonu için önerilen VIKOR Yöntemi uygulanmıştır. Yapılan analizlerde veri olarak Boğacık Deresi’nden 12 ay boyunca izlenen fizikokimyasal değişkenler kullanılmıştır. Elde edilen verilerin ileri istatistiksel analizler ile değerlendirmesi sonucunda yine ilk defa uzman görüşünden ziyade nicel sonuçlara bağlı ağırlık katsayıları hesaplanmış ve 15 fizikokimyasal değişkenin kriter olarak kullanılmasıyla yöntem analiz edilmiştir. En iyi istasyonun tespit edilmesinde Boğacık Deresi’nin 3 farklı bölgesinden elde edilen fizikokimyasal değişkenlerin rolü, ilgili değişkenin minimum ya da maksimum özelliğe sahip olmasıdır. Sonuç olarak, en iyi istasyon noktasının birinci ve ikinci istasyon noktası olması gerektiği söylenebilir. | |||
| In recent years, the importance of sustainable usage of natural resources without harming their existence has become more comprehensible with the environmental disasters experienced. Particularly, the socio-economic problems caused by the widespread effect of deterioration in aquatic ecosystems pave the way for studies in this field. In monitoring studies carried out in aquatic ecosystems, main problems have confronted as a complex system of many demonstrable elements such as high economic cost, lack of database, standards addressed in the assessments and differences between expert comments. In such cases, VIKOR method is used as a useful method in multi-criteria decision making, especially when the decision makers cannot make a choice or explain their preferences. In this study, for the first time in our country, the VIKOR Method, which is proposed for multi-criteria optimization of complex systems, was applied to set an example for station selection that has a key role in the evaluation of a freshwater resource. In the analyzes, physicochemical variables that are monitored for 12 months from Boğacık Creek were used as data. As a result of the evaluation of the obtained data with advanced statistical analysis, weight coefficients based on quantitative results rather than expert opinion were calculated for the first time and analyzed by using 15 physicochemical variables as criteria. The role of physicochemical variables obtained from 3 different regions of Boğacık Creek in determining the best station is whether the relevant variable has minimum or maximum characteristics. As a result, it can be said that the best station point should be the first and second station points. | |||