Ahmet Tetik. Teşkilat-ı Mahsusa (Umûr-ı Şarkıyye Dairesi) tarihi. Cilt I: 1914-1916 (2014)

Ahmet Tetik. Teşkilat-ı Mahsusa (Umûr-ı Şarkıyye Dairesi) tarihi. Cilt I: 1914-1916. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür yayınları, 2014, XII+500 s. ISBN 9786053321897

İstihbarat, strateji ve psikolojik savaş devletler tarihi kadar eski kavramlar olsalar da, çağımızda yeni baştan tanımlanmışlardır. Birinci Dünya Savaşı’nda bu kavramlar, modern çağın getirdiği bilgi birikiminin de desteğiyle, yeni savaş teknikleri ve yeni silahlar kadar önemli rol oynadı. Osmanlı İmparatorluğu’nun idarecileri de bu mücadelede rakiplerinden geri kalmamak için Umur-ı Şarkıyye Dairesi’ni –ya da daha yaygın bilinen adıyla Teşkilat-ı Mahsusa’yı– kurdu.

Bu çalışma, Teşkilat-ı Mahsusa’nın bugüne dek daha çok anılar üzerinden okunan ve ancak sınırlı sayıda akademik araştırmaya konu olan tarihini, arşiv belgeleriyle ortaya koymak üzere hazırlandı. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri ve ATASE’den derlenen belgeler, Teşkilat-ı Mahsusa’nın kuruluşundan kapatılışına tüm faaliyetlerini resmi kayıtlara geçtiği şekliyle gözler önüne seriyor. Çalışmanın 1914 16 yıllarını kapsayan bu ilk cildi, teşkilatın tarihine genel bir bakışın sunulduğu giriş bölümünden sonra, tüm faaliyetlerini bölgeler ölçeğinde sunuyor: İspanya-Fas, Trablusgarp, Rusya, İran ve Kafkas Cephesi…