HASAN EFENDİ, Yahyalılı (1914-1987) Nakşibendî-Hâlidî şeyhi.
Müellif: Ferhat Koca
Kayseri’nin Yahyalı ilçesinin Kavacık mahallesinde doğdu. Babası Mustafa Hulûsi (Dinç) Efendi, Nakşibendî-Hâlidî şeyhi Esad Erbîlî’nin halifesidir. Hasan Efendi dinî bilgilerini babasından aldı. Onun 1939’da vefatından kısa bir süre önce Mahmut Sami Ramazanoğlu tarafından kendisine Hâlidî, 1965 yılında da Kādirî icâzeti verildi. Başta Yahyalı olmak üzere Develi, Adana, Kozan, Ceyhan, Niğde ve Ürgüp gibi il ve ilçelerde elli yıla yakın bir süre fahrî vâizlik ve irşad faaliyetlerinde bulundu. Halk arasında daha çok Yahyalılı Hacı Hasan Efendi diye tanındı. Şeyhi Mahmut Sami Ramazanoğlu 1979’da İstanbul’da, ertesi yıl da Medine’de makamını Hasan Efendi’ye vasiyet etti.
Şeker ve kalp rahatsızlığı bulunan Hasan Efendi 27 Ocak 1987’de bir müridinin evinde vefat etti. Cenazesi, doğum yeri olan Yahyalı’nın Kavacık mahallesinde kendisinin yaptırdığı Kalender Camii’nin son cemaat mahalline defnedildi.
Başta Yahyalı İmam-Hatip Lisesi olmak üzere cami ve Kur’an kursu gibi çeşitli kurumların inşası ve geliştirilmesi için faaliyetlerde bulunan Hasan Efendi, vaaz ve sohbetlerinde dinî konuların yanı sıra çeşitli iç ve dış olaylar hakkında görüşlerini açıklamış, entelektüel ve siyasî kimliğe sahip birçok kişi onun sohbetlerinden faydalanmıştır. Mütevazi, tatlı dilli ve güler yüzlü bir kişi olarak tanınan Hasan Efendi’nin mensupları onun birçok menkıbe ve kerametini anlatırlar.
Hasan Efendi, dinî ve tasavvufî konularda hece vezni ve sade bir Türkçe ile şiirler yazmıştır. Kalemdâr mahlasını kullandığı bu şiirler oğlu Ali Ramazan Dinç tarafından bir araya getirilerek Gönül Âleminden adıyla yayımlanmıştır (Ankara 1989, 1993). Bu derlemede babası Mustafa Hulûsi Efendi’nin de şiirleri bulunmaktadır. Teybe kaydedilen vaaz ve sohbetleri Yeni Dünya dergisinde Kalemdâr imzasıyla yayımlanmaktadır.
Hasan Efendi’nin silsilesi, yazı ve şiirlerinde Alemdar mahlasını kullanan oğlu Ali Ramazan Dinç tarafından sürdürülmektedir.
BİBLİYOGRAFYA
Yahyalılı Hasan Efendi, Gönül Âleminden, Ankara 1993.
Erol Erdoğan – Mustafa Demirci, “Hacı Hasan Efendi”, Sahabeden Günümüze Allah Dostları, İstanbul 1996, X, 285-291.
Veysel Kafalı v.dğr., Hakikat Önderi Yahyalılı Hacı Hasan Efendi, İstanbul 1996.
Ali Özebağlı, “Hakikate Giden Yolcu Yahyalılı Hacı Hasan Efendi”, İslâm Mecmuası, IV/43, İstanbul 1987, s. 56.
Alemdar, “Vefatının Sekizinci Yıl Dönümünde Hacı Hasan Efendimiz’i (k.s.) Anarken”, Yeni Dünya, II/16, İstanbul 1995, s. 44-46.
Ahmet Sargın, “Hacı Hasan Efendi (k.s.)”, a.e., s. 46.
Hamdi Boydak, “Yahyalı’lı Hacı Hasan Efendi’nin (k.s.) Nakşî Silsilesindeki Yeri”, a.e., s. 47-49.
Abdullah Seyhan, “Hacı Hasan Efendi (k.s.) Hazretleri ve Solmayan Güzellikler”, a.e., s. 50.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1997 yılında İstanbul’da basılan 16. cildinde, 318-319 numaralı sayfalarda yer almıştır.